بازشناخت مولفه های بازار در شهر ایرانی- اسلامی

بازار در شهر ایرانی- اسلامی به عنوان ستون فقرات یک شهر، نقش تعیین کننده ای در شکل گیری فضای شهری ایفا می کند. ارتباط میان انسان و تامین مایحتاج زندگی اش تاثیر مستقیم و غیر مستقیم خود را بر چگونگی این شکل گیری، در بافت شهری گذاشته است. امروزه به طور عمده بعد اقتصادی بازار مطرح می شود در حالی که در گذشته ابعاد مختلفی را شامل می شد که بسیار حایز اهمیت بود. در این راستا در این مقاله سعی شده، تا تمام مولفه های بازار شناسایی و سپس به طور جداگانه نقش هر یک بررسی شود. این مولفه ها در دو گروه کلی کالبدی و عملکردی به ایفای نقش می پردازند. مولفه هایی همچون نقش ساختار معماری، نقش تفکیک فضایی، نقش ارتباطی، نقش اقتصادی، نقش سیاسی، نقش فرهنگی اجتماعی، نقش مذهب و ملیت، نقش تفریحی فراغتی و نقش اخلاق و نقش امور خیریه موضوع مقاله حاضر است که بر مبنای پاسخ به دو پرسش پژوهش، ساختار یافته است. پرسش اول این که بازار ایرانی- اسلامی دارای چه مولفه-هایی است و دیگری پرسش از نقش هر یک از مولفه های بازار ایرانی - اسلامی در زندگی شهری. از این رو هدف مقاله پیش رو، به دست آوردن شناختی روشن از عملکرد بازار اصیل ایرانی- اسلامی جهت پاسخ به سوالات پژوهش است. روش تحقیق، توصیفی تاریخی و استدلال منطقی با تکیه بر اسناد کتابخانه ای است. تعیین مولفه های بازار، نقش هر مولفه در بازار و روابط بین هر یک از عناصر و فضاهای بازار، با بافت و فضای شهری، از یافته های این مقاله است. جمع بندی یافته های حاصل از بررسی مولفه ها این نتیجه را حاصل می شود که هر کدام از این عوامل، در شناخت نقش فضاهای شهری، تاثیری مستقیم یا غیر مستقیم دارند و تمامی مولفه های شناخته شده، در یک شبکه ارتباطی قوی به صورت هماهنگ به فعالیت می پردازند که هم باعث موفقیت در فضای عملکردی خود شده و هم تاثیری مثبت بر دیگر مولفه ها دارند.