ترسیم نگاشت علمی برای تحقیقات مسئولیت اجتماعی در حوزه سلامت با استفاده از روش تحلیل خوشه ای موضوعی

منشور سنتی حوزه سلامت که بیشترین تاکید را بر بهره وری داشته، با منشوری جایگزین گردیده که  پایبندی به مسایل محیطی و اجتماعی را در دستور کار مدیران این حوزه قرار می دهد، بر این اساس مدیران سازمان های فعال در صنعت بهداشت و درمان برای موفقیت نه فقط باید محیط درونی توجه کنند بلکه مسایل اجتماعی و محیطی را نیز باید سرلوحه همه تصمیمات و اقدامات خود قرار دهند. یکی از ابزارهای معتبر در ارزیابی مواد و منابع اطلاعاتی و شناسایی حوزه های پژوهشی و نیز ترسیم ارتباطات میان این حوزه ها در قالب یک نقشه موضوعی، علم سنجی است .استفاده از این تکنیک جهت کسب بینشی جامع در زمینه تحقیقات مربوط به مسئولیت اجتماعی در حوزه سلامت اقدامی نوین بوده و امکان درک جامعی از مجموعه گسترده ای از مقالات و تحقیقات منتشر شده را برای محققان فراهم می سازد. هدف از مطالعه پیش رو،تحلیل و ترسیم نگاشت تولیدات علمی بین المللی در زمینه مسئولیت اجتماعی در حوزه سلامت می باشد.

این مطالعه که از پارادایم تفسیری پیروی می کند از نوع مطالعات توصیفی است که به روش مرور نظام مند انجام شده و با استفاده از عبارات جستجوی تعریف شده در پایگاه اطلاعاتی (web of science) در عنوان مقالات و در بازه زمانی سال های 1900 تا 2019 تحقیقات منتشر شده در حوزه مسئولیت اجتماعی در صنعت بهداشت و درمان را مورد بررسی عمیق قرار داده است. برخی از این مقالات بر اساس تطابق معیارهای ورود و خروج انتخاب و اطلاعات مورد نیاز جهت تحقق اهداف تحقیق از آنها استخراج و با استفاده از نرم افزار (VOS viewer) نسخه 11/6/1 که نرم افزاری در حوزه علم سنجی است مورد کنکاش علمی قرار گرفتند.

پس از جستجو ، غربالگری و ارزیابی کیفی مطالعات، تحلیل نهایی بر روی528 مقاله انجام وتحلیل عمیق مقالات منتخب نشان داد که بیشترین تحقیقات در زمینه مسئولیت اجتماعی در حوزه سلامت مربوط به سال 2017 میلادی است و کشورهای آمریکا، انگلستان و استرالیا به ترتیب بالاترین تعداد تحقیقات و ارتباط بین نویسندگان را از آن خود کرده اند.

  توجه به پرکارترین و کم کارترین کشورها و محققان از طریق علم سنجی می تواند فرصت ها و ضعف های تحقیقاتی در زمینه مسئولیت اجتماعی در حوزه سلامت را آشکار ساخته و افق پیش روی محققین ایرانی را جهت درخشش نتایج تحقیقات آنها در سطح بین المللی روشن نماید.