بررسی مفهوم رفتار شهروندی سازمانی از نگاه نهج البلاغه و رساله حقوق امام سجاد (ع)

امروزه سازمان ها، برای رقابت در عرصه جهانی در تلاشند کارکنانی انتخاب کنند که فراتر از وظیفه خود عمل کنند. در همین راستا، مفهوم رفتار شهروندی سازمانی که باعث ارتقای عملکرد سازمان ها می شود، از سطح سیستم های رسمی در سازمان، فراتر است و در ادبیات مادی گرای غرب در زمینه مدیریت، دلیل تامی برای علت بروز این رفتار از سوی کارکنان ارایه نشده است. این نوشتار با بهره گیری از سخنان ارزشمند کلام امیر سخن و گنجینه گهربار نهج البلاغه و رساله حقوق امام سجاد علیه السلام با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، به واکاوی و تحلیل نظریه رفتار شهروندی سازمانی و ابعاد آن (نوع دوستی، وظیفه شناسی، جوانمردی، ادب و مهربانی، فضیلت مدنی)، پرداخته است. در یافته های این پژوهش علاوه بر شباهت هایی که از نگاهی انسان دوستانه در مولفه های رفتار شهروندی سازمانی بین ادبیات موجود مدیریت با نهج البلاغه و رساله حقوق امام سجاد علیه السلام یافت شد دو نقطه تمایز نیز معرفی شد. یکی از تمایزات، بروز رفتار از خودگذشتگی و ایثار است و دیگری که به عنوان منشا بروز تمامی مولفه های رفتار شهروندی سازمانی ایفای نقش می کند، اخلاص است. اخلاص می تواند زیربنای بروز رفتارهای شهروندی سازمانی از نگاه اسلام علوی باشد. مدل توسعه یافته این پژوهش در انتهای آن ترسیم شده است. که در این مدل علاوه بر ابعاد رفتار شهروندی سازمانی، دو بعد اسلامی ایثار و اخلاص در حوزه رفتار شهروندی سازمانی به مدل افزوده شده است.