مطالعه الگوی مکانی بیماری سل با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در استان کرمان، 1395-1390: یک مطالعه اکولوژیک

بیماری سل (Tuberculosis; TB) یک بیماری عفونی است که بیش از 95 درصد موارد بیماری و مرگ ناشی از آن در کشورهای با درآمد پایین و متوسط رخ می دهد. امروزه سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) یکی از مفیدترین ابزار اپیدمیولوژیک در شناسایی مناطق جغرافیایی و گروه های جمعیتی با خطر بالای ابتلاء به بیماری سل می باشد. این مطالعه با هدف تعیین الگوی مکانی بروز بیماری سل در استان کرمان به انجام رسیده است.

در این مطالعه اکولوژیک، 1927 بیمار جدید که از ابتدای سال 1390 تا پایان سال 1395 در استان کرمان مبتلا به سل تشخیص داده شده بودند، وارد مطالعه گردیدند. اطلاعات بیماران از سامانه نرم افزاری ثبت بیماران سل، استخراج گردید. داده ها با استفاده آزمون آماری کای دو تجزیه و تحلیل شدند.

تعداد 1356 نفر (37/70 درصد) بیمار مبتلا به سل ریوی و 571 نفر (63/29 درصد) بیمار مبتلا به سل خارج ریوی بودند. متوسط میزان بروز 6 ساله بیماری سل  در جمعیت زنان در استان، 40/11 و در جمعیت مردان 94/9 مورد در یک صد هزار نفر  به دست آمد. با ترسیم نقشه های بروز بیماری سل، بالاترین مقادیر متوسط بروز 6 ساله، در شهرستان های قلعه گنج، کهنوج و کرمان مشاهده گردید.

نقشه های تهیه شده با GIS نشان دهنده آن است که خطر ابتلاء به بیماری سل در مناطق شرقی و جنوبی استان (به ویژه شهرستان های قلعه گنج، کهنوج، کرمان، بم و رودبار) بیش تر از سایر مناطق است، لذا ارایه خدمات و مراقبت های ویژه به به مناطق با خطر بالا پیشنهاد می گردد.