تحلیل اخلاقی- فقهی آثار باروری پس از مرگ

یکی از مسایلی که امروزه در نظام اخلاقی و فقه امامیه از مسایل مستحدثه به شمار می رود، باروری پس از مرگ است که اگر بتوان آن را با استناد به اطلاق و عموم ادله ی مشروعیت تلقیح مصنوعی مشروع دانست، آثار بسیاری را به دنبال دارد. این موضوع ازجمله موضوعات اختلافی بین فقها و علمای اخلاق محسوب می شود. بدین منظور، با بررسی ادله‎ی موجود و با رویکردی اخلاقی به موضوع مزبور، می توان باروری پس از مرگ را مشروع دانست؛ ازاین رو، در مقاله ی حاضر با مبنای مشروعیت این باروری، به بررسی آثار آن می‎پردازیم. هرچند زوایای این روش از منظر علم پزشکی واکاوی شده و با ابهام و ایراد اساسی مواجه نیست، از نقطه نظر اخلاقی و فقهی با پیچیدگی ها و ابهاماتی روبه روست که نیازمند پاسخ گویی مناسب با توجه به مقتضیات فعلی جوامع بشری است؛ لذا موضع مزبور، از حیث کاربردی نیز مقوله ای شایان توجه است. طبعا ازآنجایی که علم فقه عهده دار برقراری نظم عمومی و سامان دادن به مناسبات خصوصی افراد است، پردازش علمی موضوع مذکور ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش، به تبیین رویکرد اخلاق حسنه و فقه امامیه به آثار باروری پس از مرگ نظیر مالکیت بر گامت بر اساس عنصر رضایت (صریح یا ضمنی)، حضانت (مبتنی بر اصول هم بستگی خانوادگی و رعایت مصالح طفل) و وصیت (اعلام رضایت و وصیت تملیکی گامت منجمدشده از سوی صاحب گامت) می‎پردازیم.