بررسی و مقایسه ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره چند نژادگان گل نرگس (Narcissus sp) از شهرستان بهبهان

گیاهان خانواده نرگس علاوه بر ارزش زینتی به لحاظ دارا بودن ترکیبات معطر و دارویی نیز دارای اهمیت می باشند. تحقیق حاضر به منظور بررسی کمی و کیفی ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی چهار نژادگان گل نرگس به نام های نرگس شهلا، نرگس مسکین، نرگس شصت پر و نرگس پنجه گربه ای انجام شده است.
 

پس از جمع آوری گل نرگس در نرگسزار طبیعی بهبهان، عصاره گیری به روش سرد (خیساندن) انجام شد. در این مطالعه آزمایشگاهی ابتدا بررسی فیتوشیمی گیاه انجام شد، سپس سنجش میزان ترکیبات فنلی و فلاونوییدی تام به روش اسپکتروفتومتری صورت گرفت و در نهایت فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره گیاه در غلظت های مختلف با استفاده از روش مهار رادیکال ازاد 2 و 2 دی فنیل 1- پیکریل هیدرازیل (DPPH) اندازه گیری شد.

بر اساس نتایج بازده عصاره در نمونه ی نرگس مسکین درابتدای فصل برداشت، بیشتر از نمونه های دیگر بود. ترکیبات ثانویه مانند تانن و آلکالوییدها نیز در برخی نمونه ها مشاهده گردید که البته میزان آنها در نژادگان های مختلف گل نرگس، متفاوت بود. درصد مهار رادیکال های آزاد DPPH نیز نشان از خاصیت آنتی اکسیدانی نسبتا بالای این نژادگان ها دارد هرچند هر چهار نژادگان  تقریبا در یک حد دارای درصد مهار بودند، اما در این میان، بیشترین خاصیت آنتی اکسیدانی مربوط به نرگس مسکین با درصد مهار 72/93 و کمترین خاصیت آنتی اکسیدانی مربوط به نرگس شهلا با درصد مهار 895/91  بود، بر اساس نتایج، نرگس مسکین بیشترین و نرگس شهلا به ترتیب کمترین خاصیت آنتی اکسیدانی از خود نشان دادند.
بحث: نتیجه تحقیق حاضر نشان می دهد تفاوت قابل ملاحظه ای در ترکیبات و درصد مهار رادیکال های آزاد DPPH در عصاره نژادگان های مختلف گیاه نرگس مشاهده می شود که تاکنون برای این گیاه در منابع علمی گزارش نشده است.

گونه ها و واریته های مختلف گیاهی ترکیبات مختلفی دارند و این عامل می تواند در نوع استفاده صحیح آنها در صنایع مرتبط مورد استفاده قرار گیرد.