شناسایی عوامل محیطی موثر بر الگوی مکانی کیفیت آب سواحل مازندران در فصل زمستان

این تحقیق با هدف ارزیابی الگوی مکانی کیفیت آب و عوامل کنترل کننده آن در اکوسیستم ساحلی مازندران طی فصل زمستان با استفاده از روش های آماری چند متغیره انجام شد.

پارامترهای کیفی آب شامل مواد مغذی، درجه حرارت، هدایت الکتریکی، شوری، اکسیژن محلول، pH، کلروفیل α و کدورت در 16 ایستگاه (44 لایه) در امتداد 4 ترانسکت (بندرامیرآباد، بابلسر، نوشهر و رامسر) بصورت ماهیانه سنجش شدند. برای ارزیابی داده ها از چند روش آماری چند متغیره شامل تحلیل ممیزی، تحلیل خوشه ای و عاملی و همچنین آزمون همبستگی استفاده شد.

تحلیل خوشه ای، مکان های نمونه برداری را بر اساس تشابه در ویژگی های کیفی آب به 4 گروه مجزا تفکیک کرد. بر اساس تحلیل ممیزی،20/93 درصد از مکان ها به درستی طبقه بندی شدند. تحلیل عاملی، 4 مولفه اصلی را از ساختار داده استخراج کرد که 05/74 درصد از واریانس کل تغییرات را تشریح کرد. بر اساس این آزمون ها، فسفر آلی، نیتروژن آلی، کدورت، کلروفیل α و درجه حرارت به عنوان مهمترین پارامترهای تاثیرگذار بر تغییرات مکانی کیفیت آب شناسایی شدند.

مطالعه حاضر پیشنهاد می کند که تعداد مکان های نمونه برداری در فصل زمستان می تواند به 3 ترانسکت امیرآباد، بابلسر و سواحل غربی (نوشهر و رامسر) و 2 ایستگاه (یک لایه سطحی و یک لایه عمقی) کاهش یابد. انتقال مواد مغذی از خشکی، بستر دریا، پرورش ماهی در قفس از موثرترین عوامل بر تغییرات مکانی کیفیت آب در سواحل مازندران می باشند. بر اساس نتایج این مطالعه، روش های آماری چند متغیره نیز بعنوان یکی از روش های مفید جهت شناسایی الگوی مکانی کیفیت آب معرفی می گردد.