شکار پهپاد و توقیف نفتکش؛ اقدامی تاکتیکی برمبنای یک ضرورت استراتژیک

هدف قرار دادن پهپاد آمریکایی در حریم هوایی ایران و همچنین توقیف نفتکش بریتانیایی اقدامی واقع گرایانه، تاکتیکی و برمبنای یک ضرورت استراتژیک بوده است. تردید در توانایی ایران برای عملیاتی کردن اقتدار خود در دادن پاسخ جدی به تهدیدات محیط پیرامونی باعث می شد که دیگر تهدیدات تهران جدی گرفته نشود و دشمن با محاسبات اشتباه گام های بعدی را انتخاب کند. هدف این واکنش واقع گرایانه، نشان دادن اراده جمهوری اسلامی ایران در پاسخگویی به هرگونه فشار نظامی امنیتی بود. تهران با این اقدام، پیام روشنی به کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای مخابره، و به شکل غیرمستقیم اعلام کرد که تهدیداتش قابلیت عملیاتی شدن دارد و در ابعاد منطقه ای و بین المللی اثرگذار خواهد بود. نکته قابل توجه دیگر درجهت ارزیابی واکنش ایران در مقابل موضوع پهپاد و نفتکش این است که این واکنش نه در قالبی تهاجمی و به منظور تامین امنیت ملی با حداکثر اقدامات، بلکه با هدف تامین امنیت سرزمینی صورت گرفته است. به عبارتی دیگر پاسخ ایران به هر دو اقدام حداکثری و برمبنای اقدام تدافعی فعال بود. منطق بازی در خلیج فارس هنوز برمبنای حاصل جمع جبری صفر نیست. علت این امر نیز وجود کانال های سیاسی دیپلماتیک از زمان برجام و دولت های مشتاق میانجی میان دو طرف است. حرکت به سمت جنگ احتمالی زمانی اتفاق خواهد افتاد که با ازبین رفتن کارکرد کانال پیام های غیرمستقیم، بازی به سمت حاصل جمع جبری صفر تغییر کند. این واکنش، قدرت چانه زنی ایران در سطح منطقه ای را (که بسیاری تحلیلگران باور داشتند بعد از برجام ازدست رفته است) دوچندان کرد. اهمیت این موضوع زمانی مشخص می شود که به این اصل معتقد باشیم زمانی می شود با قدرت های بزرگ وارد مذاکره شد و از سوی آنها مورد احترام قرار گرفت که سررریز قدرت یک کشور مورد پذیرش و شناسایی بین المللی قرار گرفته شده باشد.