جایگاه شاخص توسعه انسانی شهرهای مرزی در افق چشم انداز1404 (مطالعه موردی: استان گیلان)

سند چشم انداز بیست ساله در راس اهداف نظام برنامه ریزی کشور است که تحقق آن در افق 1404 منوط به ارتقاء توسعه از جنبه های مختلف به منظور حصول یک پارچه سرزمینی می باشد و در این بین شهرستان های مرزی - ساحلی استان گیلان با توجه به موقعیت خاص جغرافیایی و نزدیکی به دریای خزر از اهمیت خاصی برخوردار هستند؛ با توجه به نقش توسعه انسانی در شهرهای مرزی هدف از انجام این تحقیق محاسبه ی شاخص توسعه ی انسانی و مولفه های آن برای شهرستانهای مرزی - ساحلی استان گیلان بوده است. تحقیق حاضر از نظر هدف، از نوع پژوهش های کاربردی بوده و از نظر ماهیتی از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق، شهرستانهای مرزی - ساحلی استان گیلان مشتمل بر هشت شهرستان ساحلی و یک شهرستان مرزی که از نظر متغیرها موثر و مرتبط با شاخص توسعه انسانی مورد پیمایش قرار گرفته اند که در این تحقیق، سه شاخص آموزش، امید به زندگی و سرانه تولید ناخالص داخلی مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته است. ابزار جمع آوری اطلاعات برای تهیه پیشینه و ادبیات نظری این تحقیق، مستندات کتابخانه ای و اینترنتی بوده و از مرکز آمار ایران به عنوان مرجع رسمی اطلاعات در این زمینه، برای جمع آوری داده های مربوط استفاده شده است. جمع بندی یافته ها حاکی از آن است که در مقطع زمانی سال 1390 کلیه شهرستان های مرزی استان گیلان از لحاظ توسعه یافتگی در وضیت متوسط (اندازه ی شاخص بین 5/0 و 8/0) قرار دارند. این ارقام نشان دهنده ی وضیت مشابه توسعه یافتگی برای شهرستان های مرزی استان گیلان بوده و بیان گر این واقعیت است که تفاوت های اساسی برای آنها از لحاظ معیارهای توسعه وجود ندارد. با توجه به نتایج مربوط به شاخص اچ. دی. آی مشاهده می شود که با شناسایی نقاط کم تر توسعه یافته و شناخت قابلیت ها و نقاط قوت و ضعف آنها می توان در جهت افزایش سطح توسعه یافتگی و رفع محرومیت ها برنامه ریزی کرده و گام های اساسی برداشت.