نشانه های اضطراب در رمان درخت انجیر معابد

نشانه معناشناسی گفتمانی یکی از نقدهای جدید بوده که با بررسی فرایندهای عاطفی در متن به  نقد روان کاوانه یاری می رساند. درخت انجیر معابد آخرین رمان احمد محمود است که نویسنده ضمن نقل داستان، درونیات شخصیت ها را بیان کرده است. برخی شخصیت های رمان تحت تاثیر محیط خانوادگی و نابرابری های اجتماع، برآمده از جدال سنت و مدرنیته، دچار عقده حقارت و اضطراب می شوند که اعمال، گفتار و سبک زندگی آنان را تحت تاثیر قرار می دهد؛ از این رو می توان جنبه های مختلف آن را طبق نشانه معناشناسی گفتمانی و نظریه روان کاوانه آدلر و هورنای که بر نقش موثر فرهنگ و اجتماع در ایجاد عقده حقارت تاکید داشتند، بررسی کرد. در این پژوهش، نگارندگان با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به واکاوی رفتار و گفتار سه شخصیت اصلی رمان یعنی تاج الملوک، فرامرز و فرزانه پرداخته اند که طبق گفتمان عاطفی و نظریه کارن هورنای در مرحله بیداری هیجانی با نقص پوستی و اضطراب هایی همچون تنهایی، ناامیدی و تاثیر محیط (تبعیض اجتماع) مواجه می شوند و برای جبران، از پرخاشگری، کینه و انتقام بهره می گیرند و هویت عاطفی خود را بروز می دهند. گفتمان عاطفی در این رمان نمود بیشتری دارد و باعث به وجود آمدن گفتمان های کنشی از نوع القایی و مرام مدار در شخصیت های داستان می شود.