عوامل تعیین کننده در نظم امنیتی غرب آسیا بر اساس نظریه موازنه همه جانبه

در مقاله حاضر، عوامل و روندهای تعیین کننده در نظم امنیتی منطقه غرب آسیا در سه عرصه ساختارها، بازیگران و فرآیندها به عنوان پارامترهایی درهم تنیده و مرتبط با یکدیگر واکاوی می شود. چارچوب نظری تحقیق بر موازنه همه جانبه با بهره گیری از دیدگاه استیون دیوید استوار است، بدین معنا که دولت ها نه تنها تهدیدات نظامی بیرونی را در محاسبات امنیتی خود مدنظر قرار می دهند بلکه به مخاطرات داخلی نیز اهتمام می ورزند. نگارندگان پس از بررسی ساختارهای تاثیرگذار بر نظم و امنیت منطقه، به تبیین نقش بازیگران فروملی، بازیگران فرامنطقه ای و بازیگران ملی می پردازند. سپس فرآیندهای تاثیرگذار بر نظم و امنیت غرب آسیا با تاکید بر اختلافات هویتی، فقر و نابرابری، بحران آب و اسلام گرایی مورد مداقه و واکاوی قرار می گیرد. مقاله در مبحث نهایی به تشریح الگوهای نظم و امنیت منطقه ای در غرب آسیا مشتمل بر دو الگوی پازلی و شطرنجی می پردازد که بازیگران دخیل در نظم امنیتی منطقه را در وضعیت سرگشتگی قرار داده است. مقاله چنین نتیجه می گیرد که به دلیل عدم قطعیت و پیش بینی ناپذیری پویش های منطقه ای، بی سامانی در فقدان اصل نظم دهنده، تکثر و تنوع بازیگران و فرآیند نامتعین و سیال، ترسیم آینده نظم و امنیت منطقه ای دشوار می نماید. به نظر می رسد در چنین شرایطی، ابتکاراتی چون ایجاد امنیت شبکه ای و منطقه قوی تنها راه خروج از وضعیت نابسامان فعلی باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز آن نیز از روش اسنادی و منابع معتبر اینترنتی استفاده شده است.