معاهدات فراتریپس و حمایت حداکثری از ابداعات دارویی

بعد از انعقاد موافقت نامه تریپس نظام مذاکراتی درخصوص حمایت از حقوق مالکیت فکری به ویژه در زمینه اختراعات دارویی، از معاهدات چندجانبه به ترتیبات دوجانبه و مذاکرات منطقه ای تغییر کرده است. در موافقت نامه تریپس برای جلب حداکثری دولت ها، انعطافات خوبی بر اساس سطح توسعه یافتگی کشورها به آنان اعطا شده است، اما کشورهای صنعتی حمایت های قانونی موافقت نامه های چندجانبه را در خصوص ابداعات دارویی کافی نمی دانستند و به دنبال فضای جدیدی برای مذاکره و اعمال نظرات خود بودند. این امر معلول عزم دولت های صنعتی برای حمایت موثرتر از حقوق مالکیت فکری اشخاص متبوع خود در خارج از قلمرو سرزمینی شان می باشد، به همین جهت کشورهای صنعتی همواره به دنبال فرصت هایی برای انعقاد معاهدات دوجانبه در حمایت بیشتر از حقوق مالکیت فکری با شرکای تجاری خود می باشند. برخی از این معاهدات با این که در حوزه تجارت و سرمایه گذاری منعقد می گردند، ولی مقررات مهمی نیز درخصوص حمایت از انواع حقوق مالکیت فکری من جمله ابداعات دارویی دربردارند و برخی دیگر مستقیما به حقوق مالکیت فکری می پردازند. عموما استانداردهای حمایتی این دسته از معاهدات دوجانبه و منطقه ای از سطح استاندارهای حداقلی موافقت نامه تریپس فراتر می رود، لذا به این معاهدات، معاهدات فراتریپس گفته می شود. کشورهای صنعتی در موضوع حمایت فراتریپس از ابداعات دارویی در معاهدات دوجانبه و منطقه ای تمرکز خود را به شیوه های مختلفی معطوف کرده اند. شناسایی قلمرو و گونه های جدید حقوق مالکیت فکری، اتخاذ قواعد حمایتی و استانداردهایی فراتر از استانداردهای موجود در موافقت نامه تریپس و حذف انعطافاتی که در موافقت نامه تریپس وجود دارد، از جمله تدابیر کشورهای صنعتی برای تقویت حمایت از مالکان این دسته از حقوق محسوب می شود. در این مقاله ضمن شناسایی مفهوم معاهدات و مقررات فراتریپس، به بررسی جدیدترین شیوه های حمایتی از ابداعات دارویی در معاهدات فراتریپس خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد که سطح حمایتی این دسته از معاهدات در اغلب ابعاد از استانداردهای حمایتی موجود در معاهدات کلاسیک حقوق مالکیت فکری فراتر می رود.