بررسی غلظت فرمالدئید در هوای یک اتاق تشریح و ارتباط آن با عوامل محیطی

فرمالدیید ماده ای ضدعفونی کننده و نگهدارنده است که برای حفظ و مومیایی کردن جسد استفاده می شود. آژانس بین المللی تحقیقات سرطان (IARC: International Agency for Research on Cancer) این ترکیب را در گروه سرطان زای انسانی (A1) طبقه بندی کرده است؛ بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی میزان مواجهه با بخارات فرمالدیید در یک سالن تشریح و ارتباط آن با عوامل محیطی است.

این پژوهش توصیفی در بهار و تابستان 1398 در سالن تشریح دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شد. به منظور نمونه برداری و تجزیه نمونه ها با استفاده از روش نایوش 3500 تعداد 36 نمونه هوا در ارتفاع 1/5 متری از سطح زمین با ایمپینجر برداشت و با دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 580 نانومتر تحلیل شد. در طول نمونه برداری عوامل محیطی موثر بر آلاینده های هوا ثبت شد.

نتایج نشان داد حداقل، میانگین و حداکثر غلظت فرمالدیید به ترتیب 0/0039، 0/233±0/229 و 1/0918 قسمت در میلیون (PPM: Part Per Million) قسمت هوا بود. میانگین غلظت فرمالدیید از حدود مجاز توصیه شده (Recommended Exposure Limit (REL موسسه ایمنی و بهداشت شغلی آمریکا  بیشتر ولی از حدود مجاز شغلی کشور کمتر است. همچنین بین میانگین غلظت در ایستگاه های نزدیک به جسد و دور از آن اختلاف معناداری وجود داشت (p=0/001). بین عوامل محیطی مانند دما، رطوبت، سرعت جریان هوا در محیط و میزان جریان های ورودی با غلظت فرمالدیید رابطه معنی داری وجود ندارد.

غلظت بخارات فرمالدیید در هوای محیط سالن تشریح می تواند از حدود مجاز فراتر رود؛ بدین معنا که کارکنان، دانشجویان و مدرسان سالن تشریح به طور مداوم در تماس با غلظت های بالای بخارات فرمالدیید و درنتیجه احتمال ابتلا به عوارض آن هستند؛ بنابراین، انجام اقدامات کنترل فنی و مهندسی و مدیریتی برای کاهش غلظت بخارات فرمالدیید در هوای اتاق تشریح پیشنهاد می شود.