قالب های معرفتی اعتیاد و ابژه سازی معتاد در ایران پس از انقلاب 1357

هدف از این مطالعه واکاوی گفتمان های مسلط اعتیاد در دهه های پس از انقلاب 1357 است. این تحقیق درصدد است تا از طریق شناخت «حقیقت» اعتیاد در هر یک از این گفتمان ها، به شناختی از مسئله اعتیاد دست یابد. به عبارتی درصدد یافتن مکانیزم های قدرتی است که در هر یک از گفتارهای مسلط اعتیاد به واقعیت آن شکل داده و با الگوسازی در نهادهای جامعه پذیری موجبات تداوم و توسعه آن را فراهم آورده اند. نوعی روندپژوهی اعتیاد که در راستای پیشگیری و امنیت اجتماعی راهگشاست.دوره تاریخی مورد بررسی چند دهه اخیر پس از انقلاب اسلامی است. این پژوهش با روش تحلیل گفتمان با تکنیک اسناد و مدارک انجام شده و جهت تکمیل داده ها از مطالعه میدانی با تکنیک مصاحبه های عمیق بهره گرفته  است. الگوی بررسی تاریخی پژوهش حاضر، کتاب «نظم گفتار»  فوکو بوده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در این بازه زمانی چهار قالب معرفتی قابل طرح است. گفتار انقلابی (1358-1364) که در آن رویکردی استعماری و مبتنی بر توطیه نسبت به اعتیاد وجود دارد. مرجع استناد آن، انقلاب اسلامی است. گفتار اجتماعی (1364-1374) که در آن اعتیاد به مثابه فقدان دانش و ایمان است. مرجع استنادآن، نقد بر رویکردهای مبارزاتی و گفتارهای حقوقی دوره قبلی از طریق گفتارهای فرهنگی، اجتماعی و روانشناختی است. گفتار اقتصادی (1374-1381) که در آن گفتارهای حقوقی در همدستی با گفتارهای فرهنگی- اجتماعی زمینه ورود بخش خصوصی و بیمارانگاری معتاد را فراهم  می آورند. گفتار بازار (1381- 1394) که در آن اعتیاد به مثابه بیماری و بازار مطرح است، خصوصی سازی در عرصه اعتیاد توسعه می یابد و  پزشکی آزاد در امر درمان شکل می گیرد.