اثر تاریخ و روش کاشت بر برخی خصوصیات فیتوشیمیایی و عملکرد گاوزبان ایرانی (Echium amoenum) تحت ‎تاثیر کودهای بیولوژیک و شیمیایی

نظر به اهمیت گاوزبان ایرانی به عنوان یکی از مهم ترین محصولات دارویی که در بسیاری از صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد، این پژوهش با هدف بررسی همزمان اثرات تاریخ کاشت، روش کاشت و کودهای بیولوژیک و شیمیایی مختلف بر برخی خصوصیات فیتوشیمیایی گاوزبان ایرانی در شرایط مشهد انجام گرفت.

به‎منظور بررسی اثر تاریخ‎ و روش‎های کاشت مختلف بر برخی خصوصیات کیفی گاوزبان ایرانی (Echium amoenum) تحت‎تاثیر کودهای بیولوژیک و شیمیایی، پژوهشی در دو سال زراعی متوالی 91-1390 و 92-1391 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح پایه ی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. دو تاریخ کاشت مختلف (20 اسفندماه 1390 و 15 فروردین ماه 1391) در کرت های اصلی، سه نوع کود زیستی و شیمیایی مختلف میکوریزا (حاوی قارچ Glomus mosseae)، بیوسولفور (حاوی باکتری های Thiobacillus spp.)، کود شیمیایی نیتروژن و شاهد در کرت های فرعی و دو نوع روش کاشت بذرکاری مستقیم و نشاکاری در کرت های فرعی فرعی قرار گرفتند.

نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد گل خشک در شرایط استفاده از میکوریزا در تاریخ کاشت اسفند و در روش بذرکاری بدست آمد. کاربرد کودهای میکوریزا، بیوسولفور و شیمیایی در شرایط نشاکاری گاوزبان ایرانی در تاریخ کاشت اسفند به ترتیب منجر به افزایش 45، 42 و 35 درصدی عملکرد دانه در مقایسه با شاهد شد. در تاریخ کاشت فروردین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی در روش بذرکاری بیشتر از روش نشاکاری بود. کاربرد کودهای میکوریزا و بیوسولفور میزان فعالیت آنتی اکسیدانی را به‎ترتیب 18 و 35 درصد در روش بذرکاری و به ترتیب 20 و 18 درصد در روش نشاکاری نسبت به شاهد افزایش دادند. استفاده از کود میکوریزا در تاریخ کاشت فروردین میزان آنتوسیانین کل را به ترتیب 28 و 27 درصد در شرایط بذرکاری و نشاکاری نسبت به شاهد افزایش داد.

به‎طور کلی با توجه به یافته‎های این پژوهش، روش کاشت به صورت بذرکاری در اسفند ماه با استفاده از نهاده‎های بوم‎سازگار میکوریزا و بیوسولفور برای بهبود عملکرد و خصوصیات کیفی گاوزبان ایرانی توصیه می‎گردد.