تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی و میکوریزا بر عملکرد ارقام گلرنگ

گلرنگ به دلیل داشتن کیفیت بالای روغن دانه و وجود بیش از 90 درصد اسیدهای چرب غیراشباع به عنوان گیاه روغنی با ارزشی مطرح می باشد. تنش خشکی، مهمترین عامل محدود کننده عملکرد گیاهان زراعی در بسیاری از نقاط جهان از جمله ایران می باشد. همزیستی با قارچ های میکوریزا سبب افزایش رشد، بهبود عملکرد و بالا رفتن مقاومت گیاهان در برابر انواع تنش های محیطی از جمله خشکی می شود. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر همزیستی با میکوریزا بر میزان تحمل ارقام گلرنگ بهاره در سطوح مختلف تنش خشکی از طریق اندازه گیری برخی صفات کمی و کیفی انجام گرفت.

این آزمایش به صورت فاکتوریل-اسپلیت پلات، در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی، در مزرعه تحقیقاتی هنرستان کشاورزی ارومیه در سال 1394 با 3 تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی سه سطح آبیاری شامل آبیاری مطلوب، تنش ملایم و تنش شدید خشکی و میکوریزا بصورت عدم تلقیح (شاهد) و تلقیح با میکوریزا گونه Glomusmosseae و فاکتور فرعی شامل پنج رقم گلرنگ بهاره پدیده، گل مهر، گلدشت، صفحه و مکزیک بود.

نتایج تجزیه واریانس نشان داد تنش خشکی شدید در مقایسه با آبیاری مطلوب، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، تعداد طبق در بوته، عملکرد دانه، عملکرد روغن و عملکرد پروتئین را به ترتیب به میزان 29، 30، 33، 58، 62 و 63 درصد کاهش داد. تلقیح با قارچ میکوریزا در مقایسه با عدم تلقیح عملکرد دانه، شاخص کلروفیل، عملکرد پروتئین، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیک را به ترتیب به میزان 14، 13، 14، 5 و 39 درصد افزایش داد.

یکی از روش های به زراعی جهت بهبود عملکرد کمی و کیفی ارقام مختلف گلرنگ بویژه تحت شرایط تنش خشکی، تلقیح با قارچ های میکوریزا پیشنهاد می گردد همچنین در هر سه شرایط مختلف آبیاری، در بین ارقام مورد بررسی رقم پدیده از نظر عملکرد برتر از سایر ارقام بود و این رقم برای کشت در این منطقه مناسب به نظر می رسد.