مقایسه ترکیب های فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی هفت گونه پونه سا کشت شده در مشهد

در پژوهش حاضر ترکیب های فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی هفت گونه پونه سا شامل Nepeta teucriifolia subsp. teucriifolia، N. assurgens، N. glomerulosa، N. cataria، N. binaloudensis، N. racemosa var. crassifolia و N. kotschyi کشت شده در هوای آزاد بررسی شد. این پژوهش در باغ پژوهشی گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار صورت گرفت. محتوای ایریدویید کل، فلاونویید، فنول کل و فعالیت آنتی اکسیدانی با استفاده از روش اسپکتروفتومتری اندازه گیری شد. تجزیه اسانس با استفاده از دستگاه GC/MS انجام شد. نتیجه ها نشان داد در بین گونه های بررسی شده، میزان فنول کل از دامنه 47/186 تا 25/464 (میلی گرم گالیک اسید در 100 گرم وزن خشک) متغیر بود. گونه N. teucriifolia subsp. teucriifolia با مقدار 20/142 و گونه N. glomerulosa با مقدار 08/43 (میلی گرم معادل کویرستین در 100 گرم وزن خشک گیاه) به ترتیب بیشترین و کمترین محتوای ترکیب های فلاونوییدی را داشتند. فعالیت آنتی اکسیدانی (IC50)  در گونه های بررسی شده  از دامنه 117 تا 33/287  (میکروگرم در هر میلی لیتر عصاره) در روش  DPPH و 67/66 تا 09/81 (میلی مول آهن) در روش FRAP به دست آمد. بیشترین و کمترین درصد اسانس  (74/0 و 06/0 درصد حجمی- وزنی) به ترتیب از گونه های N. assurgens و N. teucriifolia subsp. teucriifolia به دست آمد. براساس نتیجه های به دست آمده از این پژوهش و براساس ترکیب های اصلی شناسایی شده در اسانس، گونه های مورد بررسی در سه گروه: گونه های دارای ترکیب های غالب هومولن و کاریوفیلن (N. teucriifolia subsp. Teucriifolia،  N. glomerulosa)، گونه های دارای ترکیب غالب، 8،1- سینیول و ایزومرهای نپتالاکتون (N. assurgens، N.binaloudensis Jamzad) و گروه آخر شامل N. kotschyi،  N. cataria،  N. racemosa var.crassifolia، دارای ترکیب اصلی نپتالاکتون، تقسیم بندی شد.