تبیین آفرینش تعادل جنسیتی در فضا (نمونه موردی: مراکز خرید شهر تهران)

 محصول معماری خلق فضاست. فضا پس از حیات، از طریق کاربران روزانه تعریف و باز تعریف می شود. از اینرو شناخت کاربر و مطالعه زمینه های آنان مانند سن، جنسیت و قشرهای فرهنگی در فضا اهمیت شایانی می یابد. یکی از این عوامل، جنسیت است که مقوله ای اجتماعی است و اینکه هر جنسیتی چگونه رفتار می کند، محصول اجتماع است. بر مبنای این واقعیت زنان و مردان، تجارب متفاوتی در زندگی دارند و بر طبق تحلیل های جامعه شناختی به شکل های متفاوتی فضا را اشغال می کنند و بنابراین طراحی به شکل قابل ملاحظه ای بر الگوهای جنسیتی استفاده از فضا کاربرد دارد.

 این پژوهش درصدد بررسی ارتباط جنسیت و فضا بوده و با تبیین مولفه های برگرفته از جنسیت و تحلیل آنان، در پی پاسخگویی به پرسش های نقش عامل جنسیت در طراحی معماری و چگونگی رسیدن به تعادل جنسیتی در فضا و تببین نقش جنسیت در مساله طراحی معماری می باشد

 هدف پژوهش حاضر، تبیین جایگاه جنسیت در طراحی معماری می باشد.

 روش پژوهش، روش کیفی نظریه ی زمینه ای است و در راستای انجام پژوهش، 5 مرکز خرید در شهر تهران انتخاب شده و با کاربران این مراکز مصاحبه شده و پاسخ ها مورد سنجش و تحلیل قرارگرفته اند.

نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل فضای مراکز خرید شهر تهران شاخص هایی را ارایه نمود که به عنوان عوامل موثر در سنجش مطلوبیت فضا تلقی شده و سنجش کارآیی طراحی فضا را در پی داشتند. بر اساس نتایج، در صورتی که مفاهیم منتج به مقوله های ارایه شده ی کمال گرایی، پذیرش فضایی، ترغیب به تداوم حضور در فضا، بازآفرینی آسایش در فضا، تناسب جنسیتی فضا در طراحی مورد توجه قرار گیرند، طرح حاصل به تعادل جنسیتی دست یافته و جنسیت به عنوان عاملی اجتماعی در مساله طراحی لحاظ شده و در نهایت با تناسب جنسیتی فضا، تعادل جنسیتی به معنای توجه به هر دو گروه و نیازهای آنان برقرار شده و فضا برای تمامی گروه های جنسیتی مطلوب خواهد