ارزیابی ترکیب های فنولیک و فعالیت آنتی اکسیدانی در برگ گونه های مختلف گل ماهور (.Verbascum L) در استان آذربایجان غربی

 گل ماهور یا خرگوشک (.Verbascum L) گیاهی علفی، دوساله، دارویی و متعلق به تیره گل میمون (Scrophulariaceae) می باشد. از گل های این گیاه برای درمان ناراحتی های دستگاه تنفس استفاده می شود. در این تحقیق تنوع ژنتیکی گونه های مختلف گل ماهور جمع آوری شده از مناطق مختلف استان آذربایجان غربی براساس برخی نشانگرهای فیتوشیمیایی در راستای اهلی سازی این گیاه ارزشمند مورد بررسی قرار گرفت. تنوع فیتوشیمیایی گونه های مختلف گل ماهور براساس محتوای کاروتنویید، بتا کاروتن، مقدار فنل کل، فلاونویید کل، فعالیت آنتی اکسیدانی (روش FRAP و DPPH) و ترکیب های فنلی (گالیک اسید، کافییک اسید، کلروژنیک اسید، روتین، کوماریک اسید، کویرسیتین، سینامیک اسید و آپی ژنین) به روش HPLC در اندام برگ ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که نوع گونه تاثیر معنی داری در سطح احتمال 1% بر میزان کاروتنویید، بتا کاروتن، فنل، فلاونویید کل، فعالیت آنتی اکسیدانی و ترکیب های فنلی داشته است. بیشترین میزان کاروتنویید کل (mg/g DW 76.27)، بتا کاروتن (mg/100 g DW 88/5)، فنل کل (mg GAE/g DW 32.83)، فلاونویید کل (mg QE/g DW 7.13) و فعالیت آنتی اکسیدانی به روش DPPH (µg AA/mL 34.66) در برگ های گونه V. sinuatum C. Kochمشاهده شد. نتایج نشان داد که برگ های گونه V. erianthum Benth. بیشترین میزان ترکیب های کلروژنیک اسید، کویرسیتین، سینامیک اسید و آپی ژنین را دارد، در حالی که بیشترین مقدار گالیک اسید و کافییک اسید در V. saccatum مشاهده شد. درمجموع یافته های این تحقیق نشان داد که تنوع وسیعی از گونه های گل ماهور در استان آذربایجان غربی وجود دارد. گونه های V. erianthum و V. saccatum دارای خصوصیات فیتوشیمیایی منحصر به فردی بودند که می توان از آنها برای طراحی برنامه های اصلاحی و نیز بهره برداری در صنایع داروسازی استفاده نمود.