کارآفرینی اجتماعی در آموزش عالی: یک مطالعه داده بنیاد

کارآفرینی اجتماعی بعنوان شاخه ای از کارآفرینی، نقش کلیدی در توسعه پایدار جامعه دارد. از سوی دیگر آموزش عالی دوره مناسبی جهت پرورش کارآفرینی گرایی قلمداد می گردد. در همین راستا، هدف پژوهش حاضر، شناسایی مولفه های کارآفرینی اجتماعی در آموزش عالی بود. رویکرد پژوهش، کیفی و در فرآیند پژوهش از راهبرد نظریه داده بنیاد استفاده شده است. مشارکت کنندگان، شامل صاحبنظران حوزه کارآفرینی گرایی اجتماعی در آموزش عالی دولتی ایران بودند، که با استفاده از رویکرد نمونه گزینی هدفمند 22 نفر انتخاب و پس از رسیدن به اشباع نظری، جهت اطمینان با 2 نمونه دیگر مصاحبه صورت گرفت که داده های جدیدی بدست نیامد، در نهایت با 24 نفر از اطلاع رسانان کلیدی، چارچوب نمونه گزینی بسته شد. جهت بررسی روایی و پایایی داده ها، به ترتیب از روایی سازه ای، روایی درونی و روایی بیرونی و جهت بررسی پایایی از روش بررسی اعضا، همکار پژوهشی و ناظر بیرونی استفاده گردید. داده یابی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار و تحلیل داده ها با روش مقایسه مداوم و کدگذاری نظری صورت گرفت. مشارکت کنندگان در پژوهش، عواملی مانند سفارش پذیری اجتماعی، محرک-های تغییرپذی و کارآفرینی گرایی را به عنوان عوامل علی توجیه کننده الگو، ارزش آفرینی اجتماعی را به عنوان پدیده محوری و شکل دهنده و سامان بخش سایر عناصر الگو، استقلال نهادی و آزادی آکادمیک را به عنوان عوامل مداخله گر بر راهبردهای پدیده مورد نظر، مدیریت مسیولانه و بسته های حمایتی را به عنوان راهبردهای راه حل محور برای مواجهه با پدیده مورد مطالعه و شایستگی پروری و پاسخگویی در برابر اجتماع را، به عنوان پیامدهای گسترش الگوی کارآفرینی اجتماعی در آموزش عالی برشمردند. بدین ترتیب مولفه ها و عناصر الگوی مورد نظر، استخراج و ارایه گردید.