بررسی عوامل موثر در کارایی کمیته های حسابرسی با استفاده از روش فراترکیب (متاسنتز)

کمیته های حسابرسی یکی از ارکان اصلی نظام حاکمیت شرکتی است، که کارایی آن در تحقق اهداف این نظام اهمیت قابل توجهی دارد. هدف از این پژوهش واکاوی ابعاد و اجزای هر بعد از کارایی کمیته های حسابرسی در شرکتها، بوده است. به این منظور، این پژوهش در سال 1398 با رویکرد کیفی و ابزار فراترکیب (متاسنتز)، به ارزیابی و تحلیل نظام مند نتایج و یافته های پژوهش های پیشین پرداخته است. در این پژوهش در مجموع 291 مقاله استخراج و مورد بررسی قرار گرفت که پس از تجزیه و تحلیل مولفه های مورد نظر 90 مقاله نهایی گردید. یافته های این پژوهش منجر به شناسایی ابعاد دوازده گانه شامل ویژگی های جمعی کمیته، ویژگی های گزارشگری، ویژگی های کمی عملکرد، ویژگی های مدیریت شرکت، محیط کنترلی، آموزش و بهبود مستمر، ساختار سازمانی، ویژگی های مالی، ویژگی های مقرراتی داخلی، ویژگی های مقرراتی خارجی، فرهنگ سازمانی، ویژگی های اجتماعی- روانشناختی شد. در انتها با استفاده از روش کمی آنتروپی شانون، براساس رویکرد تحلیل محتوا به تعیین ضرایب اثر اجزای شناسایی شده در پژوهش های نهایی شده، پرداخته شد. یافته ها نشان داد مهمترین شاخصه های موثر بر کارایی کمیته حسابرسی، خبرگی و تخصص مالی اعضای کمیته حسابرسی، استقرار واحد حسابرسی داخلی، برقراری اختیارات لازم درون سازمانی و تنوع جنسیتی در کمیته حسابرسی می باشد. کاربرد نتایج بدست آمده در افزایش سطح کارایی کمیته های حسابرسی منجر به مواردی همچون سلامت گزارشگری مالی، مدیریت ریسک، رعایت حقوق ذینفعان و... که همگی در مفهوم حاکمیت شرکتی مستتر است، محقق می شود.