بررسی نقش آسیب های کودکی، چشم-انداز زمان و اجتناب تجربی در اختلال استرس پس از سانحه: کاربرد مدل معادلات ساختاری

با توجه به احتمال عود نشانه های اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و ناکارآمدی رویکردهای درمانی در بهبودی ماندگار علایم این اختلال، شناسایی دقیق عوامل دخیل در شروع و حفظ PTSD از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف از این مطالعه تعیین و بررسی نقش آسیب های کودکی، چشم انداز زمان و اجتناب تجربی در اختلال استرس پس از سانحه بود.

این مطالعه یک پژوهش توصیفی تحلیلی، از نوع طرح های همبستگی، با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری می باشد،  جامعه آماری شامل 131 بیمار مبتلا به  PTSD (72 نفر زن و 59 نفر مرد) مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر شیراز در سال 1397 بودند که با توجه به معیارهای ورود و خروج و اجرای مصاحبه ساختاریافته برای اختلالات محور یک و دو (SCID) انتخاب شدند. فهرست اختلال استرس پس از سانحه (PCL-5)، فرم کوتاه پرسشنامه آسیب های کودکی CTQ، پرسشنامه چشم انداز زمان زیمباردو (ZTPI) و پرسشنامه پذیرش و عمل (AAQ-II)) مورد استفاده قرار گرفت. داده ها بوسیله تحلیل معادلات ساختاری (ضرایب همبستگی و رگرسیون) در نرم افزارAMOS (ver 23) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت

یافته ها نشان داد که مدل پیشنهادی به خوبی برازش شده است(95/0= CFI، 92/0= GFI، 93/0= TLI، 95/0=IFI، 90/0=NFI، 07/0=RMSEA)بدین صورت که رابطه آسیب های کودکی با چشم انداز زمان، اجتناب تجربی و نشانه های PTSD معنی دار بود. تمامی متغیر ها(آسیب های کودکی، چشم انداز زمان و اجتناب تجربی) توانستند نشانه های PTSD را به صورت مستقیم پیش بینی کنند. هم چنین چشم انداز زمان و اجتناب تجربی به طور معنی داری رابطه بین آسیب های کودکی و نشانه های PTSD را میانجی می کردند.

در مجموع نتایج این مطالعه با نظریه چشم انداز زمان برای PTSD و مدل مفهومی این پژوهش هم خوان است. به طوری که افرادی که در کودکی مورد سوء استفاده یا طرد قرار گرفته اند، یک چشم انداز زمانی منفی را شکل می دهند که به نوبه خود منجر به استفاده از راهبردهای منفی تنظیم هیجان برای مقابله با هیجانات منفی می گردد. یافته های این مطالعه پیشنهاد می کند که در طراحی مداخلات روانشناختی برای افراد مبتلا به  PTSD باید به نقش آسیب های کودکی، چشم انداز زمان و اجتناب تجربی توجه نمود.