الگوهای توسعه پایدار در معماری بادگیرهای سمنان

هدف این پژوهش گونه شناسی بادگیرهای استان سمنان به عنوان نمونه ای از معماری سنتی مبتنی بر الگوهای توسعه پایدار است.

 این تحقیق به لحاظ هدف، از نوع کاربردی و به لحاظ روش شناسی، از نوع توصیفی- تحلیلی است که به روش کتابخانه ای و برداشت میدانی انجام گرفته است. شیوه تحقیق و تجزیه و تحلیل داده ها ترکیبی از دو روش کیفی و کمی بوده است. در ابتدا تمامی خانه های قدیمی و شناسنامه دار استان مورد بازبینی قرار گرفتند و در نهایت 37 مورد به عنوان نمونه های اصلی انتخاب و براساس شاخص های پنج گانه ارزیابی، بررسی شدند. در این برداشت ها، بنای انتخابی و به ویژه بادگیر بنا مورد بررسی دقیق قرار گرفته و نقشه های آن به طور دقیق ترسیم گردیده و در ادامه با بررسی و مقایسه نقشه های به دست آمده، گونه های مختلف بادگیر با توجه به وجه تشابه و تفاوت های موجود در دسته های جداگانه قرار گرفتند.

نتایج نشان داد که 10.8% بادگیرها دوطرفه و 89.2% چهارطرفه هستند. بررسی جانمایی بادگیرها در پلان نشان می دهد که تمام بادگیرهای بررسی شده در ارتباط با تالار هستند؛ 45.9% بادگیرها در محور تقارن تالار و 54.1% نیز در گوشه تالار واقع شده اند. بررسی پلان بادگیرها نشان داد که 29.7% بادگیرها دارای پلان مربع بوده و 70.3% نیز با پلان مستطیل شکل مشاهده گردید. نتایج نشان داد که 40.5% بادگیرها فقط به طبقه همکف سرویس دهی کرده و به زیرزمین نمی رسند، همچنین 59.5% به زیرزمین نیز سرویس دهی می کنند. همچنین؛ 27% دارای قفسه مربع، 46% دارای قفسه مستطیل عمودی و 27% بادگیرها دارای قفسه مستطیل افقی هستند. نیمه غربی استان دارای بادگیرهای بیشتری نسبت به نیمه شرقی و شمالی است.

 می توان از طریق بکارگیری اصول معماری سنتی همساز با اقلیم، نسبت به رفع برخی از نیازهای معماری امروز نظیر تهویه هوا و مصرف بهینه انرژی اقدام نمود.