اثر ریز‌مغذی آهن بر صفات زراعی در اکوتیپ‌های مختلف شنبلیله

گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graceum L)از خانواده بقولات با ویژگی های مطلوبی از جمله توان تثبیت نیتروژن مولکولی به صورت همزیستی است. به منظور بررسی عکس العمل ششاکوتیپ مختلف شنبلیله به محلول پاشی آهن، طرحی یک بار خرد شده (اسپلیت پلات) درقالب بلوک کامل تصادفی، باسه تکراردر بهمن ماه سال زراعی92-1391 درمزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزادجیرفت واقع در 25 کیلومتریجادهجیرفتعنبرآباد اجرا شد.عامل اصلی اثرریز مغذی آهن به صورت محلول پاشی با EDTA درسه سطح شاهد، دو درهزارو چهار درهزار(باتوجه به نتایج آزمایش خاک مزرعه)درنظر گرفته شدو عامل فرعی شامل شش اکوتیپ شنبلیله با نام های (اصفهان، مازندران، ایلام، کردستان، کرمان، دنا)بود. نتایج تجزیه واریانس نشان دادکه اکوتیپ هابر تمامی صفات در سطوح مختلف تفاوت معنی داری داشتند. اثرمحلول پاشی به جزدرصفت سطح برگچه در سایر صفات معنی دارنبود واثر متقابل محلول پاشی در اکوتیپ برتمامی صفات به جز وزن هزاردانه وشاخص برداشت معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داداکوتیپ های مختلف شنبلیله مانندبیشترگیاهان پاسخ های مورفولوژیک متفاوتی به محلول پاشی آهن نشان دادند.اغلب مواردنتایج حاصل ازمحلول پاشی درسطح دودرهزارمناسب ترازعدم محلول پاشی(شاهد)وسطح چهاردرهزاربود. دربررسی اثر متقابل آهن دراکوتیپ بیش ترین عملکرددراکوتیپ کرمان(3666/162 کیلوگرم در هکتار)باتیماردو در هزار وکمترین عملکرد در اکوتیپ اصفهان (6/5کیلوگرم در هکتار)درتیمارچهاردرهزارمشاهده شد. به طورکلی سطح دودرهزاردراغلب موارد سبب بهبودی رشد گیاه نسبت به سطح چهاردرهزاروشاهد گردید. اغلب خاک های ایران حاوی مقدارقابل توجهی آهک هستند. با توجه به آهکی بودن خاک ها در منطقه جیرفت وبر اساس تیماردودرهزاراکوتیپ های کرمان ومازندران جهت کشت توصیه می شوند.