نوع شناسی صحنه های ساختگی در پرونده های قتل و سازوکارهای شناسایی آن

صحنه سازی جرم، عملی جنایی و آگاهانه است که توسط مجرم، قبل یا حین یا بعد از ارتکاب جرم و با هدف منحرف کردن مسیر تحقیقات و گمراهی ماموران تحقیق انجام می شود تا از این طریق شک و ظن را از خود دور یا آن را به دیگری معطوف کند. هدف این تحقیق، شناسایی این نوع تغییرات و رفتارهای هدفمند در صحنه جرم قتل و ارایه راهکار در خصوص کشف آن هاست.

این تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی است که با تکنیک تحلیل محتوای کمی صورت گرفته است. جامعه آماری آن، 58 مورد از پرونده‎های قتل صحنه سازی شده در سه سال منتهی به سال 99 در کشور ایران است که به صورت هدفمند انتخاب شده نداند. ابزار اندازه گیری تحقیق، پرسشنامه معکوس است که اطلاعات استخراج شده از آن بر پایه آمار، ارقام و فراوانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند.

یافته های تحقیق نشان داد که مجرمان، صحنه های قتل را از طریق نمایش حوادثی چون حریق، گاز گرفتگی، تصادف یا واژگونی خودرو، حمله افراد ناشناس، خودکشی، فوت بر اثر بیماری و غیره صحنه سازی کرده اند که نمایش حادثه حریق و گازگرفتگی با تقریبا 28 درصد، بیش ترین و نمایش خودکشی به جای قتل با 17 درصد در رتبه بعدی قرار دارد.

در تمام قتل های صحنه سازی شده، بین مجرم و قربانی یک رابطه قبلی وجود داشت و صحنه سازان جرم برای نمایش صحنه جرم از اقداماتی چون جعل اظهارات (صحنه سازی کلامی)، خلق شواهد جدید، پاکسازی شواهد، حذف یا از میان بردن شواهد از صحنه جرم استفاده می کردند که با توجه به یافته های فوق، ماموران تحقیق لازم است پس از ورود به صحنه های جرم قتل، به موارد پیش گفته توجه کافی داشته باشند.