کمک‌های دولتی در حقوق رقابت اتحادیه اروپایی برای رویارویی با پیامدهای همه‌گیری بیماری کووید 19

همه‌گیری بیماری کووید 19 و اقداماتی که دولت‌ها برای پیشگیری از گسترش این بیماری انجام دادند سبب شد تا دادوستد در بسیاری از حوزه‌های اقتصادی مانند گردشگری، خودروسازی، حمل و نقل هوایی، ورزش و غیره بسیار کاهش یابد. پیامد کوتاه مدت این رخداد کاهش درآمد بنگاه‌ها و پیامد بلند مدت آن در آستانه ورشکستگی قرار گرفتن بسیاری از شرکت‌های متوسط یا بزرگ خواهد بود. برای پیشگیری از چنین وضعیتی و به‌ویژه به رکود کشیده شدن اقتصاد، کشورها می‌توانند با دادن کمک‌های مالی مستقیم یا غیرمستقیم بنگاه‌ها را در خروج از بحران یاری کنند. برای آنکه چنین کمک-هایی خود پیامد ضدرقابتی بر بازار نداشته باشد، سیستم‌های حقوق رقابت قواعد ویژه‌ای را برای پیش‌بینی و اجرای کمک-های دولتی مقرر می‌کنند. در این مقاله به بررسی سازوکارهای موجود در حقوق رقابت اتحادیه اروپا و نقش نهادهای اروپایی و ملی در پیش‌بینی، پیاده‌سازی و کنترل کمک‌های دولتی خواهیم پرداخت. سیستم مورد مطالعه به دلیل پیش‌بینی اصل ممنوعیت کمک دولتی و نیز راهکارهای گوناگون برای دادن کمک دولتی در شرایط استثنایی، توانسته است میان اصل رقابت آزاد در بازار مشترک و نیاز به دخالت دولت در کمک به بنگاه‌های در خطر آشتی برقرار کند. چنین سازوکاری هنوز در ایران به درستی پیش‌بینی نشده است و کمک‌های دولتی بدون نظارت پیشینی می‌توانند سبب نابرابری میان بنگاه-های عمومی و خصوصی و کوچکتر شدن بخش خصوصی شوند.