بررسی و تصحیح دو نویسش از شاهنامه فردوسی («ندید و» یا «ندیدو»؛ «برسان شیر» یا «بسطام شیر»)

تصحیح بی چند و چون شاهنامه و رساندن این متن، در همه جوانب، به آنچه دقیقا سروده فردوسی است، با امکانات کنونی کاری دشوار و حتی غیرممکن می نماید. با وجود این، مصححان شاهنامه در دهه های اخیر کوشیده اند با تکیه انتقادی بر دستنویس های این کتاب و استفاده از روش / روش های علمی، این متن را به اصل سروده شاعر نزدیک کنند.باوجود این، پژوهش در متن شاهنامه، به هیچ روی، به پایان نرسیده و دقت در همه جوانب این کتاب زمینه پژوهشی پرکاری برای پژوهشگران این حوزه از مطالعات ایرانی به وجود آورده است. اکنون که متنی انتقادی از شاهنامه فراهم آمده که می توان آن را متن «فعلا» نهایی این کتاب دانست، دقت و درنگ در نویسش ها و نسخه بدل های آن می تواند نویسش هایی را که نیازمند بازنگری اند، به ریختی نهایی و پذیرفتنی برساند. بر همین اساس، در این جستار، نویسش «ندید و» در بیت «به گلشهر گفت آنک خرم بهشت/ ندید و نداند که دهقان چه کشت» از داستان سیاوش و نویسش «برسان شیر» در بیت «شه غرچگان بود برسان شیر / کجا پشت فیل آوریدی به زیر» از داستان جنگ بزرگ کیخسرو بررسی شده اند. سپس، علاوه بر نقد نظریات پیشین درباره این نویسش ها، با دقت در رسم الخط شاهنامه، شیوه داستان سرایی فردوسی، منطق داستان و با کمک دستنویس های شاهنامه صورت های «ندیدو» و «بسطام شیر» به جای دو نویسش مذکور پیشنهاد شده است.