ارزیابی میزان همزیستی، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی و شاخص خطر و سلامت گشنیز تحت سمیت کادمیوم و کاربرد قارچ های مایکوریزا

هدف از این مطالعه بررسی تلقیح دو گونه قارچ مایکوریزا بر برخی خصوصیات رشدی، درصد همزیستی،فعالیت آنزیم های آنتی‏اکسیدانتی و شاخص خطر و سلامت گشنیز تحت تنش فلز سنگین کادمیوم است.

این تحقیق به‏صورت گلدانی در گلخانه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1397 به‏صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 2 فاکتور و در 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول نیترات کادمیوم در 4 سطح 0، 20، 40 و80 میلی گرم در کیلوگرم خاک و فاکتور دوم قارچ مایکوریزا در 3 سطح عدم تلقیح باقارچ و تلقیح با قارچ هایGlomus mosseae  و Glomus intraradices بود.

نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کادمیوم مقادیر زیست توده تر اندام هوایی، سطح برگ، تعداد بذر، وزن هزار دانه، درصد همزیستی، پروتئین محلول، فعالیت آنزیم های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، گایکول پراکسیداز، پلی‏فنول اکسیداز در گیاه گشنیز به‏طور معنی داری کاهش پیدا کرد؛ ولی مقادیر مالون دی آلدیید و شاخص خطر و سلامت افزایش یافت. درحالی‏که کاربرد قارچ های مایکوریزا توانست اثرات زیان بار کادمیوم را در گیاه کاهش دهد، به طوری‏که باعث کاهش 1/47 درصدی شاخص خطر و سلامت و 2/17 درصدی مالون دی آلدیید در گیاه شدند.

 براساس دست‏آوردهای این پژوهش در شرایط تنش فلز سنگین کادمیوم استفاده از قارچ های مایکوریزا تاثیر به‏سزایی در بهبود اثرات مضر کادمیوم در گیاه گشنیز داشت، به طوری‏که باعث اصلاح شاخص خطر و سلامت برای مصرف کنندگان شد و استفاده از قارچ های مایکوریزا به عنوان راهکاری مدیریتی در مناطق آلوده به این فلز سنگین توصیه می شود.