تاثیر محورهای افقی و عمودی بر یادگیری واژگان در زبان آموزان ایرانی با در نظر گرفتن سطوح حوزه شناختی

یادگیری واژگان همواره یکی از مهم ترین دغدغه های آموزش و یادگیری زبان خارجی بوده است. در بین جنبه های مختلف یادگیری و آموزش واژگان، روابط معنایی نقش مهمی ایفا می کنند. این روابط را می توان در دو بعد یافت، چنان که محور افقی نمایانگر روابط هم نشینی است، مانند کلمات همایند، عبارت ها و اصطلاحات و محور عمودی نشانگر روابط جانشینی است، مانند هم معنایی، تضاد و شمول معنایی. پژوهش حاضر نتیجه تلاشی است که برای مشخص کردن تاثیر محورهای افقی و عمودی بر یادگیری واژه در میان زبان آموزان ایرانی زبان انگلیسی با در نظر گرفتن سطوح حوزه شناختی صورت گرفت. به این منظور، 84 زبان آموز سال دوم دبیرستان از طریق آزمون توانش زبانی (PET) انتخاب شدند و با پیش آزمون واژگان که توسط پژوهشگر تدوین شده بود، به سه گروه همگن به نام های محور افقی (HAG)، عمودی (VAG) و کنترل تقسیم شدند. سپس، مراحل آموزش و پس آزمون یکی پس از دیگری به اجرا درآمد. نتیجه تحلیل آماری (تحلیل واریانس چند طرفه و آزمون تی مستقل) نشان داد که گروه افقی به طور چشمگیری، در مرحله پس آزمون واژگان از گروه عمودی و هر دو گروه از گروه کنترل پیشی گرفتند. همچنین مشخص شد سطوح مختلف شناختی ازقبیل، سطوح درک، کاربرد، تحلیل و ارزیابی به طور قابل توجهی از شیوه آموزش افقی تاثیر می پذیرند، بنابراین، محور همنشینی یا افقی را می توان در کمک به بهبود دانش واژگانی زبان آموزان موفق دانست. یافته های این پژوهش می تواند همچون چراغی فراروی مدرسان زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی و طراحان برنامه های آموزشی به منظور تدوین روال های کارآمد برای آموزش واژگان قرارگیرد.