امکان سنجی توسعه مولفه های چیدمان فضا در تحلیل خانه های سنتی

خانه های سنتی ایرانی دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند که کشف این ویژگی ها تنها با بررسی اطلاعات معماری نظیر پلان و غیره به راحتی صورت نمی پذیرد. به منظور تسهیل در امر تحلیل فضایی خانه، نیاز به ابزاری برای ترجمه فضا به زبانی ساده و قابل فهم وجود دارد. روش چیدمان فضا یکی از راهکارهایی است که امکان تجزیه و تحلیل ساختارهای فضایی محیط را فراهم می نماید. مبنای این روش، استفاده از ابزاری به نام نمودار توجیهی است که با استفاده از مفاهیمی چون عمق، همپیوندی، ارتباط و کنترل، روابط بین فضاها را تبیین می نماید. این درحالی است که برخی از ویژگی های فضایی، با اطلاعات مستخرج از این نمودارها قابل بررسی و ارزیابی نبوده و نیاز به استفاده از برخی شاخص های دیگر در این زمینه وجود دارد. از جمله این شاخص ها می توان به مواردی از جمله «مساحت فضا»، «موقعیت جغرافیایی فضا» و «فاصله متریک فضاها از یکدیگر» اشاره نمود. لذا در این پژوهش با توجه با طرح این ادعا که تحلیل ساختار فضایی محیط با استفاده از ابزار گراف، دارای نواقصی می باشد؛ به منظور ارایه تحلیلی فراگیرتر و افزایش اعتبار نتایج حاصل از بررسی محیط، شاخص های دیگری را نیز در کنار بررسی گراف ها در روش چیدمان فضا، به تجزیه و تحلیل ها اضافه نموده است نتایج تحقیق نشان داد که در برخی موارد، با وجود تاثیر فضاها در ترسیم نمودارهای توجیهی، حساسیت لازم جهت برقراری تمایز لازم میان انواع فضا در این نمودارها وجود ندارد و در نتیجه تحلیل های حاصله از دقت بالایی برخوردار نیستند. همچنین در مواردی دیگر، تعدادی از ویژگی های بنا، به طور کلی به وسیله نمودارهای توجیهی قابل بررسی نمی باشد در حالی که جز خصوصیات اصلی بنا هستند و موجب تمایز کیفیت فضایی میان بناهای گوناگون می شوند.