بررسی رابطه تولید و تنوع زیستی در مراتع استپی استان اصفهان

تنوع زیستی از مفاهیم مهم در بوم شناسی و مدیریت پوشش گیاهی است و نقش مهمی در سلامت، تولید و ارزیابی اکوسیستم دارد. تنوع گونه ای بخش عمده ای از تنوع زیستی و یکی از مهم ترین پارامترهای نشان دهنده ی تغییرات اکوسیستم هاست. در این تحقیق از داده های طرح ارزیابی مراتع مناطق مختلف آب و هوایی استان اصفهان (پنج مرتع علویجه، چرمشهر، خونداب، کلهرود و موته) به منظور بررسی تغییرات تنوع و غنای گونه ای با تولید در مراتع استپی استفاده گردید. نمونه برداری به صورت تصادفی- سیستماتیک اجرا و تراکم و درصد پوشش تاجی هر گونه در امتداد ترانسکت ها با استفاده از پلات های ثابت و تولید نیز به روش اندازه گیری مضاعف با استفاده از پوشش برآورد شده است. شاخص های عددی تنوع گونه ای با استفاده از نرم افزارهای Excel، PAST، Ecological Methodology و PRIMER مورد محاسبه قرار گرفت. جهت بررسی ارتباط و ارایه مدل بین شاخص های تنوع گونه ای با پارامترهای (تولید، تراکم و درصد پوشش تاجی) از تحلیل همبستگی پیرسون و آنالیز رگرسیون چند متغیره در نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج تحلیل همبستگی حاکی از وجود رابطه همبستگی معنی دار بین برخی از شاخص های تنوع گونه ای و پارامترهای پوشش گیاهی می باشد. ضریب همبستگی شاخص های مختلف تنوع زیستی در مناطق مختلف با تراکم 0/76 تا 0/98، درصد پوشش گیاهی 0/74 تا 0/92 و تولید 0/71 تا 0/92 متغیر می باشد. هچنین نتایج آنالیز رگرسیون چند متغیره نشان دهنده ی تاثیرگذاری متغیرهای تراکم، درصد پوشش پهن برگان علفی و درصد پوشش کل بر تولید می باشد. در مراتع مورد مطالعه شاخص غنای منهینیک توانست 13/1 درصد تغییرات تولید پهن برگان علفی را توجیه کند. از شاخص های تنوع گونه ای، شاخص های هیل N2، سیمپسون و مک اینتاش و از شاخص های یکنواختی، شاخص های کامارگو و شانن واینر بیشترین ارتباط با تولید داشته و می توانند تغییرات آن را توجیه کنند.