رابطه خشکه دارها با خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک و کرم خاکی در توده جنگلی پهن برگ آمیخته (مطالعه موردی: جنگل سرچشمه چالوس)

حفاظت از خشکه دار ها، اثرات مهمی بر ساختار و بیوشیمی فرآیند های جاری در زیست بوم های جنگلی می گذارد. برخی از خصوصیات پویایی این درختان در مطالعات مورد توجه قرار گرفته اند، اما مطالعه در مورد شدت پوسیدگی و نوع گونه خشکه دار، با ویژگی های خاک اطراف، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا هدف مطالعه حاضر لذا بررسی تاثیر شدت پوسیدگی و  نوع گونه های خشکه دار، بر عناصر معدنی خاک در جنگل های منطقه سرچشمه چالوس می باشد. بدین منظور، از ترانسکت های نواری با عرض 10 متر و فاصله 80 متر از یکدیگر استفاده و مجموعا 71 خشکه دار افتاده شناسایی گردید. بعد از تعیین نوع گونه، پایه ها بر حسب میزان پوسیدگی در یکی از چهار طبقه پوسیدگی (خشکه دار تازه، شروع پوسیدگی، پوسیدگی پیشرفته و پوسیدگی کامل) قرار گرفتند. به منظور بررسی ویژگی های خاک، نمونه خاک از عمق 30 - 0 سانتیمتر در نزدیک ترین نقطه از هر خشکه دار برداشت شد. درصد نیتروژن کل، فسفر قابل جذب (ppm)، درصد پتاسیم، میزان pH، درصد رطوبت خاک، درصد کربن، C/N و زیوزن کرم های خاکی (گرم) در این مطالعه بررسی شدند. جهت تعیین رابطه بین خشکه دار و مشخصه های خاکی مورد بررسی، از روش تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) و تجزیه واریانس استفاده گردید. نتایج نشان داد رابطه ای قوی بین مقادیر کربن و C/N با گونه بلوط وجود داشت. عناصر غذایی خاک به همراه pH و درصد رطوبت، ارتباط معنی داری را در سطح احتمال 5 درصد با گونه های ممرز و توسکا نشان دادند. درصد نیتروژن، فسفر (ppm) و زی وزن کرم خاکی (گرم) به ترتیب با مقادیر 76/0، 53/15 و 61/26، بیشترین سطح را در درجه چهارم پوسیدگی داشتند و دو درجه اول پوسیدگی با یکدیگر اختلافی نداشتند. درصد پتاسیم، pH خاک و درصد رطوبت از درجه اول تا چهارم پوسیدگی افزایش یافته بود. بر مبنای نتایج مطالعه حاضر مبنی بر نقش مهم خشکه دار ها در غنای خاک جنگل، خشکه دار ها می بایست در هر اکوسیستم طی عملیات های جنگلداری مورد حمایت قرار بگیرند تا بهره وری خاک حفظ گردد.