ارزیابی توزیع عوامل موثر بر تنوع زیست گاهی در مناطق حفاظت شده استان کرمانشاه

تخریب و تکه تکه شدن زیست گاه یکی از چالش های مهم تنوع زیستی به شمار می رود و استقرار مناطق حفاظت شده، از روش های جلوگیری از کاهش و ازبین رفتن تنوع زیستی است که معیارهای مختلفی نیز برای انتخاب آن وجود دارد. استان کرمانشاه به دلیل شرایط متنوع اکولوژیک، زیست گاه های مختلفی را دربر گرفته است. هدف از نوشتار پیش رو ارزیابی و مقایسه توزیع شاخص های موثر بر تنوع زیست گاهی در مناطق حفاظت شده استان کرمانشاه است. در این راستا از جانشین های ارتفاع، شیب، جهت شیب، زبری ارتفاع، شاخص رطوبت سطحی خاک، آمیختگی توپوگرافی، شاخص تراکم، تیپ و زبری تراکم پوشش گیاهی به مثابه جانشین های تنوع استفاده شد. ازآنجاکه مناطق حفاظت شده باید نمونه های شاخصی از محیط پیرامون خود باشند، تمام متغیرهای پیش گفته به ازای محدوده استان کرمانشاه تهیه شده و سپس تمام نقشه ها به جز جهت شیب و تیپ پوشش گیاهی براساس روش جنکز به ده طبقه تقسیم شدند. از شاخص های شانون-وینر (H)، سیمپسون (D) و مکینتاش (D) برای تحلیل تنوع و از شاخص های پایلو (J') و مکینتاش (E) برای تحلیل غنا استفاده شد. نتایج نشان داد که ازنظر شاخص های تنوع، جهت، آمیختگی توپوگرافی، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، زبری ارتفاع، زبری پوشش گیاهی، رطوبت خاک و شیب به ترتیب در مناطق شکارممنوع هشیلان، منطقه حفاظت شده قلاجه، منطقه شکارممنوع نواکوه، منطقه شکارممنوع امروله و دالاخانی، منطقه حفاظت شده بیستون و پناه گاه حیات وحش بیستون بیشترین مقدار تنوع را دارند. متغیرهای جهت شیب و شاخص آمیختگی توپوگرافی، بیشترین شباهت را ازنظر توزیع طبقات و متغیر تیپ پوشش گیاهی کمترین شباهت را درمیان مناطق حفاظت شده دارند. ازبین مناطق شکارممنوع و مناطق حفاظت شده، بیشترین تنوع به ترتیب در منطقه امروله و دالاخانی و منطقه حفاظت شده بیستون وجود دارد. نتایج پژوهش حاضر می تواند درراستای انتخاب صحیح مناطق حفاظت شده مکمل، کارآمد باشد.