شاخصه های کارآمدی سیاسی نظام برآمده از اندیشه ولایت فقیه

هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین شاخصه های کارآمدی سیاسی در نظام ولایت فقیه بود. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و با توجه به چارچوب مفهومی با معیار قرار دادن تیوری انجام تکلیف که از نظریات موجود پیرامون سنجش کارآمدی دولت ها است، مشخص شد که هرچند شاخصه های کارآمدی سیاسی در نظام های سیاسی مختلف اعم از دینی و غیردینی از طریق عناوین ثابتی مورد ارزیابی و سنجش قرار می گیرد، اما به رغم اشتراک لفظی، به دلیل اختلاف ماهوی شان با منطقی متفاوت از منطق نظام های سیاسی یکدیگر، مورد ارزیابی قرار می گیرند. این شاخصه ها با توجه به اولویت بندی ای است که برگرفته از نصوص اسلامی و اندیشه دینی می باشد. ویژگی بارز این شاخصه ها آن است که تابع اصول و ارزش های دینی باشد و نظام ولایت فقیه براساس اهدافی که دارد کارآمدی خود را بنابر میزان تعهد خود تا حد وسع و توانش براساس انجام تکلیف، پیگیری نماید که قلمرو آن، هم شامل امور دنیوی است و هم اخروی. در نتیجه حکومت تکلیف مدار دینی، تدبیر امر معاش و معاد مردم را، توامان بر عهده دارد. لذا، کارآمدی بر مبنای خدا باوری و حق محوری روح حاکم بر سیاست، در اندیشه حکومت ولایت فقیه است. براساس این اصل و در چارچوب حق مداری و عدالت ورزی، تامین رفاه مادی، کرامت و آزادی انسان، به صورت تکلیفی و از اهداف میانی حکومت اسلامی است و هدایت و سعادتمندی نهایی انسان، در زمره اهداف نهایی حکومت اسلامی قرار دارد. بنابراین، به مقتضای مبانی جهان شناختی و معرفت شناختی اسلام، نه خدامحوری و آخرت گرایی در تضاد با آبادانی دنیا و تحقق مولفه های کارآمدی بوده و نه آبادانی دنیا مانع از سعادت مندی اخروی است. در نتیجه تدبیر درست دنیا می تواند در راستای اهداف اخروی بوده و منافاتی با کارآمدی نظام سیاسی نداشته باشد.