اثربخشی درمان دلبستگی محور بر شاخص توده بدنی، تنظیم هیجان و ولع مصرف غذا در نوجوانان دختر مبتلا به چاقی: یک مطالعه کارآزمایی بالینی

ابتلا به چاقی سبب ایجاد مشکلات جسمانی، روان شناختی و حتی هیجانی می شود و این شرایط می تواند شاخص توده بدنی، ولع مصرف و حتی تنظیم هیجان را دچار تغییر نماید، بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان دلبستگی محور بر شاخص توده بدنی، تنظیم هیجان و ولع مصرف غذا در نوجوانان دختر مبتلا به چاقی بود.

روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و یک مرحله پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش تمامی دانش آموزان دختر مبتلا به چاقی و مراجعه کننده به مراکز غدد و چاقی شهر ساری در سال 1398 بودند. از بین جامعه هدف تعداد 24 آزمودنی به روش نمونه گیری در دسترس و بر اساس معیارهای ورود و خروج به پژوهش انتخاب شدند و به شیوه گمارش تصادفی با توجه به قرعه در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزار پژوهش شامل شاخص توده بدنی (BMI)، پرسشنامه تنظیم هیجان گرتز و رومر (2004) و پرسشنامه ولع  مصرف در چاقی سپدا- بنیتو و همکاران (2000) بود. گروه آزمایش تحت درمان دلبستگی محور در 10 جلسه 90 دقیقه ای به مدت دو ماه قرار گرفت. از هر دو گروه آزمایش و کنترل قبل از شروع مداخله؛ پیش آزمون، خاتمه مداخله؛ پس آزمون و مجددا دوماه بعد از اتمام مداخله؛ پیگیری دریافت شد. نتایج با استفاده از تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و خی دو با نرم افزار SPSS 18 مورد تحلیل قرار گرفتند.

نتایج شاخص میانگین در گروه آزمایش در شاخص توده بدنی در پیش آزمون 52/32، پس آزمون 94/30، پیگیری 11/30 می باشد، در ولع مصرف غذا در پیش آزمون 91/119، پس آزمون 41/103، پیگیری 91/102 می باشد. در تنظیم هیجان در پیش آزمون 32/126، پس آزمون 25/111، پیگیری 45/111 می باشد. همچنین نتایج نشان داد که درمان دلبستگی محور در متغیرهای شاخص توده بدنی (001/0 >p، 344/27F=)، تنظیم هیجان  (001/0 >p، 668/69F=) و ولع مصرف غذا (001/0 >p، 174/54F=) اثر معنی دارد. به طور کلی بین پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش در فرایند مداخله به تناسب گروه کنترل تفاوت معنی داری وجود دارد (01/0P <)، همچنین بررسی مرحله پیگیری نشان از ثبات مداخله داشت.

نتایج این پژوهش تاکیدی بر اهمیت دلبستگی به غذا در افراد مبتلا به چاقی دارد، که می تواند تلویحات کاربردی برای درمان گران جهت کاهش ولع مصرف غذا، تنظیم هیجان و بهبود توده بدنی در نوجوانان دختر مبتلا به چاقی  ارایه دهد.