تحلیل جلوه های ادبیات غنایی در سه منظومه نظامی با تکیه بر نقش زن (خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفتپیکر)

ادبیات جهان در بردارنده بخش بزرگی از احساسات و عواطف و تفکرات انسانی است که تمامی وجوه زندگی فردی و اجتماعی آن را در بر می گیرد. ادبیات حماسی، پایداری، غنایی، عرفانی و... همگی اشاره به مجموعهای بزرگ از متون دارند که هر یک به فراخور موضوع، حقایقی از تمدن بشری را در بردارند. نظامی، به عنوان یکی از بزرگترین و تواناترین شاعران عرصه ادب فارسی، بیتردید نماینده بیچون و چرای ادبیات غنایی است که پنج گانه بیبدیلش الگوی شاعران و ادبای بسیاری قرار گرفته. وی ستایشگر عشق است و داستان های عاشقانه را با بیانی شورانگیز و زبانی پاک عنوان می کند. در میان آثار وی، سه منظومه «خسرو و شیرین»، «لیلی و مجنون» و اثر قدرتمند و داستانی «هفتپیکر» جزء مهمترین آثار غنایی ادبیات فارسی به شمار می روند. که به دلیل ویژگی های زیبایی شناسانه و جلوه های آشکار عشق، زن، بزم و طرب و موسیقی در آن ها، جزوی از این گنجینه محسوب می شود. عشق همانطور که در مکتب نظامی می آموزیم اولین و بهترین نتیجه اش خودشناسی و تغییر و تعالی عاشق است. در منظومه های او مضامین گوناگون ادبیات غنایی در قالب تعبیرات بدیع و تازه بسیار گسترده است. در هر سه منظومه توصیف مجالس بزم و وصف و عیش و سرور و سازندگی و نوازندگی بسیار است بررسی ویژگی های ادبیات غنایی، به عنوان یکی از اصلیترین شاخه های ادبیات جهان و کاویدن آنها در سه منظومه مذکور نشان می دهد که این شاعر توانا و چیرهدست ایرانی چگونه و تا چه اندازه توانسته است حق این نوع ادبی (غنایی) را به خوبی ادا کند. در این مقاله به بیان محوریترین ویژگیهای ادبیات غنایی با توجه به نقش قهرمانان زن که در سه منظومه نظامی به کار گرفته شده و مطرح گشته است، می پردازیم.