تحلیل عوامل ساختاری موثر بر توسعه نهادی مناطق روستایی بوئین زهرا و آوج

اهداف و زمینه ها: 

نهادگرایی به صورت بنیانی به این موضوع می پردازد که هر فضای جغرافیایی، محتوای نهادی و بومی خاص خود را دارد و بنابراین مسیر توسعه آن نیز باید مجزا باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل ساختاری موثر بر توسعه نهادی در مناطق روستایی شهرستان های بویین زهرا و آوج بود.

روش شناسی:

 این تحقیق ترکیبی از روش های پیمایشی و تحلیلی- ساختاری است. به منظور تعیین منطقه مورد مطالعه، با توزیع خوشه ای برحسب دوری و نزدیکی روستا به شهر و میزان جمعیت، از مجموع 190 روستای بالای 20 خانوار در سطح شهرستان های بویین زهرا و آوج، تعداد 18 روستا انتخاب شد. حجم نمونه با روش کوکران 378 نفر به دست آمد. به منظور تبیین و تحلیل عوامل موثر بر توسعه نهادی در منطقه مورد مطالعه از روش تحلیل سلسه مراتبی (AHP)، روش مدل سازی معادلات ساختاری و تکنیک تاپسیس استفاده شد.

یافته ها:

 رضایت از عملکرد نهادهای موجود در روستا، شناخت و آگاهی از ماهیت، وظایف نهادها، اعتماد نهادی، همبستگی اجتماعی، ظرفیت های انسانی، شبکه های اجتماعی و مشوق ها و ظرفیت نهادی تاثیر مهمی بر توسعه نهادی مناطق روستایی داشتند. همچنین از لحاظ توسعه نهادی بین روستاهای با جمعیت بالای شهرستان تفاوت وجود داشت؛ به طوری که 22.2% (4 روستا) در سطح برخوردار، 33.4% (6 روستا) در سطح نیمه برخوردار و 44.4% (8 روستا) در سطح بسیار برخوردار قرار گرفتند. دلیل این امر بعد از شاخص های راه و جمعیت، میزان نزدیکی به مراکز شهری بود.

با توجه به ضرایب توسعه نهادی می توان ادعا کرد که میزان برخورداری روستاها از جنوب شرق و مرکز به سمت غرب و با دورشدن از مرکز شهرستان کاهش می یابد.