مخاطرات اجتماعی-سیاسی و اقتصادی ناشی از پدیده ریزگردها به عنوان مانعی فراروی پایداری توسعه (مورد مطالعه: استان کرمانشاه)

بیش از یک دهه است که استان های جنوب غربی ایران با پدیده ریزگردها مواجه هستند. دامنه این پدیده چنان گسترش پیدا کرده است که به عنوان شایع ترین عامل آلودگی هوا و محیط زیست در مناطق تبدیل شده است. دولت، جامعه و اقلیم سه بعد اصلی توسعه پایدار هستند که رابطه چندسویه ای با هم دارند. هدف پژوهش حاضر این است که به طور خاص به چالش ها و مسایل ناشی از این پدیده به عنوان مانعی درجهت عدم تحقق پایداری توسعه بپردازد.

این تحقیق با بهره گیری از روش تحقیق کیفی (تحلیل تماتیک) به مطالعه ابعاد اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مسئله ریزگردها پرداخته است. تکنیک های استفاده شده در این پژوهش، مصاحبه های نیمه ساخت یافته و مشاهده بوده است که با 60 نفر از افراد محلی مصاحبه انجام شده است.

یافته ها: 

یافته ها نشان می دهد پدیده ریزگردها از یک سو در حوزه زیست محیطی باعث بهم خوردن تعادل زیستی گونه های گیاهی شده است و از سوی دیگر در حوزه زندگی اجتماعی هم آثار مخربی در ابعاد کسب و کارهای محلی، اجتماعی-روانی و مسایل بهداشتی داشته است. پدیده ریزگردها را می توان به عنوان مهم ترین عاملی در نظر گرفت که کیفیت عینی و ذهنی زندگی ساکنین منطقه را پایین آورده است.

نتیجه این تحقیق نشان می دهد که این پدیده چرخه نامطلوبی از مسایل در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی را شکل داده که به نوعی سازه چندمعنایی فقر را بازتولید کرده است. در چنین شرایط نامطلوبی، نارضایتی از وضع موجود، بر هم خوردن تعادل نظام زیستی جامعه را شکل داده است. این نوع تغییر اقلیم به حدی بر سبک و کیفیت زندگی مردم تاثیر گذار بوده است که از یک سو بستر بی اعتمادی به نهادهای مسیول را فراهم آورده و از سوی دیگر پایداری توسعه را در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بشدت تهدید می کند.