بررسی سناریوهای آینده سامانه فرماندهی و کنترل ملی در مواجهه با فناوری های نوین سایبری

فرماندهی و کنترل به معنی برنامه ریزی، هدایت، هماهنگی و کنترل عملیات، مبتنی بر اجرای موثر سناریوی عملیاتی، یکی از مهم ترین بخش های حوزه دفاعی بوده که با توجه به ظهور فناوری های نوین نیازمند آینده پژوهی و تحول ساختاری است. آینده پژوهی در حوزه فرماندهی و کنترل، مبتنی بر واکاوی منابع، الگوها و عوامل تغییر یا ثبات، تجسم انواع آینده و برنامه ریزی برای نیل به آینده مطلوب می باشد. یکی از ابزار های آینده پژوهی، برنامه ریزی سناریو بوده که ابزاری موثر برای بهبود تصمیم گیری و حرکت به سمت آینده های ممکن، محتمل و مطلوب است. پژوهش حاضر با هدف ارایه تصویری از آینده سامانه فرماندهی و کنترل در مواجهه با فناوری های نوین در افق 1404، به روش برنامه ریزی سناریو و با استفاده از الگوی شوارتز انجام شده است. برای جمع آوری داده ها از روش مطالعه کتابخانه ای و انجام مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده گردید و پس از شناسایی روندها، پیشران ها و عوامل دارای عدم قطعیت، دو عامل «پذیرش فناوری های نوین» و «همکاری حوزه های عملیاتی» از طریق پنل خبرگی به عنوان عدم قطعیت های اصلی انتخاب و چهار سناریوی اصلی آینده سامانه فرماندهی و کنترل در قالب سناریوهای "تکامل"، "تمرکز"، "پیشرفت فیزیکی" و "سکون" طراحی شد. روندهای جهانی حاکم بر حوزه های فناوری، مدیریت و نظامی، موید این نکته است که سناریو "تکامل"، ایده آل ترین حالت برای مرکز فرماندهی و کنترل ملی می باشد. بر اساس این سناریو در افق 1404 سامانه فرماندهی و کنترل سامانه ای کارآ و پویا مبتنی بر فناوری های نوین و مشارکت حداکثری کلیه حوزه های عملیاتی نیروهای مسلح در مسیر نظارت و مدیریت صحنه نبرد کشور است. تصویرهای چهارگانه تشریح شده می تواند در جهت تدوین چشم انداز و برنامه ریزی راهبردی این سامانه مورد استفاده قرار گیرد.