تحلیل و اعتبار سنجی شاخص های ارزیابی تاب آوری عشایر در برابر خشکسالی (مطالعه موردی: عشایر کرمانج خراسان شمالی)

از آغاز حیات تاکنون، بلایا در زندگی انسان تاثیرات منفی بر جای گذاشته‌اند. جوامع عشایری به لحاظ وابستگی به طبیعت به خصوص ازلحاظ معیشتی، در معرض انواع مخاطرات طبیعی قرار دارند، در این میان خشکسالی با دارا بودن ماهیت بر هم زننده تعادل سیستم‌های طبیعی، معیشت مبتنی بر کوچ را به‌طورجدی به چالش می‌کشاند و از مهم‌ترین مخاطرات تاثیرگذار بر زندگی عشایری است. نگاهی حاکم تاکنون در مدیریت سوانح، بیشتر نگاه مقابله‌ای و کاهش خطر بوده است. بنابراین مفهوم تاب‌آوری، مفهوم جدیدی است که بیشتر در مواجهه با ناشناخته‌ها و عدم قطعیت‌ها به‌کاربرده می‌شود. هدف این پژوهش به‌گزینی و اعتبارسنجی شاخص‌های مناسب تاب‌آوری عشایر در مواجهه با خشکسالی است. روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی با استفاده از پرسشنامه در سطح خبرگان محلی و متخصصان می‌باشد. در ابتدا معیارها و شاخص‌های مختلفی از ادبیات نظری و تجربی حاصل از مطالعات اسنادی و مکاتبات اکتشافی استخراج و در معرض داوری 33 نفر از خبرگان و کارشناسان متخصص در دو گروه جداگانه قرار گرفت. شاخص‌هایی که دارای میانگین بالای 3، انحراف معیار کمتر از یک و مورد اجماع نظر هر دو گروه باشند به‌عنوان شاخص‌های مناسب معرفی می‌گردد. نتایج نشان می دهد که از 62 شاخص ارایه‌شده، 30 شاخص مورد تایید قرار گرفته است. از شاخص‌های مناسب و دارای بیشترین اجماع می‌توان به ساختار سنی، میزان امید به زندگی، میزان خسارت به دام، سطح درآمد شغل اصلی، وضعیت پوشش بیمه‌ای، میزان پشتیبانی و اثربخشی سیستم نهادی، میزان همکاری و هماهنگی سیستم نهادی، میزان برخورداری از خدمات اضطراری و میزان رضایت از محیط زندگی اشاره نمود.