موردپژوهی تجربه ی تاریخی کاهش آسیب تریاک از طریق زنجیره ی تامین تحت کنترل در ایران

یکی از راه های کاهش معضل چندوجهی اعتیاد در جامعه، که عوامل مختلف فردی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در گسترش آن دخالت دارند، کنترل زنجیره ی تامین مواد مخدر است. در مطالعه ی حاضر، کاهش آسیب تریاک در ایران از طریق کنترل زنجیره ی تامین، با عنایت به تجربه ی توزیع کوپنی تریاک پیش از انقلاب، مورد بررسی قرار گرفت.

در مطالعه ی موردپژوهی حاضر، با استفاده از تکنیک بررسی رویداد های بحرانی، مصاحبه های نیمه ساختار یافته با 15 نفر از متخصصین، صاحب نظران و تصمیم گیران فعلی و اسبق به انجام رسید و سپس، به دنبال مرور اسناد موجود، کلیه ی داده ها کدگذاری و دسته بندی شد.

یافته های حاصل از کدگذاری و مرور اسناد در دو قسمت کلی ارایه شد. نتایج مربوط به سیاست ها و فرآیند اجرایی کاهش آسیب پیش از انقلاب شامل وضعیت تریاک از مرحله ی فرآوری و کشت تا توزیع و نقاط قوت و ضعف آن و نتایج مربوط به وضعیت کاهش آسیب پس از انقلاب شامل بررسی چالش های موجود، اقدامات در دست اجرا (از جمله بنیاد های مردم نهاد جهت ترک تریاک، کلینیک های درمان سوء مصرف مواد مخدر و...) توسط دولت و نقاط قوت و ضعف آن بود.

با توجه به یافته های پژوهش حاضر، به نظر می رسد پیگیری طرح توزیع مواد مخدر دولتی و تکرار تجربه ی توزیع تریاک در داروخانه، نسبت به وضعیت مراکز ترک اعتیاد کنونی، راهکار مناسب تری جهت کاهش آسیب تریاک در جامعه ی ایران نباشد.