تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر منافع و موانع درک شده بر قصد انجام تلقیح واکسن ویروس پاپیلومای انسانی در زنان آسیب پذیر: کاربرد مدل اعتقاد بهداشتی

ویروس زگیل تناسلی (HPV)، شایع ترین بیماری منتقل شونده از طریق رابطه جنسی می باشد. لزوم توسعه آموزش پیشگیرانه، جهت عدم ابتلاء به HPV در جوامع مختلف مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به لزوم توسعه برنامه های جامع ارتقاء سلامت برای زنان آسیب پذیر از جمله برنامه های پیشگیرانه، تلقیح واکسن و تشخیص به موقع، مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش مبتنی بر منافع و موانع درک شده بر قصد انجام تلقیح واکسن HPV در زنان آسیب پذیر انجام شد.

این مطالعه کارآزمایی بالینی شاهددار تصادفی شده، به صورت پیش آزمون-پس آزمون در سال 1397 بر روی 64 نفر از زنان آسیب پذیر در مراکز تحت پوشش بهزیستی شهر اصفهان انجام شد. زنان در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. آموزش سازه های منافع و موانع درک شده (با کاربرد مدل اعتقاد بهداشتی) در رابطه با قصد انجام تلقیح واکسن پاپیلومای انسانی، طی 4 جلسه آموزشی در گروه مداخله اجرا گردید. واحد های پژوهش قبل، بلافاصله و 6 هفته بعد از آزمون با پرسشنامه محقق ساخته، مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تی مستقل، من ویتنی، کای دو استفاده شد. آزمون ها در سطح خطای 5% و با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه 22) انجام شد.

بررسی و تحلیل داده ها نشان داد که در گروه آزمون اجرای مداخله باعث ایجاد افزایش معنادار در منافع درک شده و کاهش معنادار در موانع درک شده بلافاصله بعد از آزمون شده بود (001/0>p). 6 هفته بعد از آزمون، منافع درک شده پایدار بوده (840/0=p) و موانع درک شده کاهش معنادار یافته بود (017/0=p). همچنین قصد رفتار تلقیح واکسن بلافاصله بعد از آزمون و 6 هفته پس از آزمون به طور معناداری افزایش یافته (001/0=p)، در حالی که در گروه کنترل تغییرات امتیازات منافع، موانع و قصد رفتار در سه مرحله اندازه گیری معنادار نبود.

با توجه به نتایج مطالعه، برنامه آموزشی بر اساس سازه های منافع و موانع درک شده زنان بر افزایش قصد آنان در مورد قصد انجام تلقیح واکسن ویروس پاپیلومای انسانی موثر است.