بررسی پیامدهای گردشگری بر خصوصیات فیزیکی خاک (مطالعه موردی ذخیره گاه جنگلی فندقلو اردبیل)

وجود جنگلها به عنوان محلی برای گذراندن اوقات فراغت شهروندان در کنار شهرها بسیار مفید استاما فعالیتهای تفرجی کنترل نشده منجر به آسیب اکوسیستم جنگل خواهد شد. هدف از این پژوهش بررسی اثرات فعالیت های تفرجی بر برخی خصوصیات فیزیکی خاک جنگل فندقلو شامل میانگین وزنی قطر (MWD) خاکدانه ها، جرم مخصوص حقیقی (Dp)، جرم مخصوص ظاهری (Db)، تخلخل کل (n)، درصد شن، سیلت و رس، رطوبت اشباع، رطوبت ظرفیت زراعی (FC)، رطوبت نقطه پژمردگی دایم (PWP)، ظرفیت آب قابل استفاده (AWC) و کربن آلی (OC) می باشد. آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی در قالب سه تیمار شامل سطح بدون تفرج (شاهد)، سطح تفرج متوسط و سطح تفرج شدید انجام شد. نمونه برداری خاک در امتداد ترانسکت ها انجام گرفت. نتایج نشان داد که فعالیت های تفرجی در خاک جنگل به طور معنی دار (01/0  <P)، به ترتیب باعث افزایش میانگین وزنی قطر خاکدانه ها به میزان 3/9 و 30 درصد، رس به میزان 121 و 153 درصد، جرم مخصوص ظاهری به میزان 09/3 و 23 درصد، جرم مخصوص حقیقی به میزان 45/0 و 39/6 درصد، رطوبت نقطه پژمردگی دایم به میزان 47/41 و 45/62 درصد و همچنین باعث کاهش کربن آلی به میزان 2/4 و 77/6 درصد، شن به میزان 2/11 و 39/14 درصد، رطوبت ظرفیت زراعی به میزان 11/7 و 1/18 درصدو ظرفیت آب قابل استفاده به میزان 45/39 و 75/71 درصد به ترتیب در منطقه ی تفرج متوسط و شدید نسبت به منطقه ی بدون تفرج گر (شاهد) گردید. تاثیر فعالیت های تفرجی بر تخلخل، رطوبت اشباع و سیلت معنی دار نشد. بر اساس نتایج تحقیق حاضر فعالیت های تفرجی از طریق افزایش جرم مخصوص ظاهری باعث فشردگی بیشتر خاک جنگلی و در نتیجه کاهش کیفیت فیزیکی خاک و توانایی نگهداری آب در خاک برای رشد گیاه می گردد.