تبیین ژئوپلیتیکی منازعات بینادینی و مذهبی کمربند صفر تا 15 درجه شمالی آفریقا (از 1991 به بعد)

کمربند صفر تا 15 درجه شمالی آفریقا یکی از مناطق پرمنازعه جهان است. منازعات بینادینی و مذهبی میان پیروان اسلام و مسیحیت و یا میان گروه های منتسب به این ادیان با حکومت ها یکی از انواع منازعات این منطقه است. نکته مهم در بررسی منازعات، توجه به ریشه های وقوع آن هاست که یکی از ابعاد این موضوع، تحلیل ژیوپلیتیکی این نوع منازعات است. هدف از این پژوهش، تبیین ریشه های منازعات بینادینی و مذهبی در کمربند صفر تا 15 درجه شمالی آفریقا از منظر ژیوپلیتیک است.

پژوهش از نوع «بنیادی نظری» است و از نظر ماهیت، تحقیقی علمی توصیفی و در شیوه نگرش «توصیفی - تحلیلی» است. گردآوری اطلاعات با روش اسنادی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به انجام رسیده است. روش تحقیق نیز «کیفی» و برای تحلیل اطلاعات از روش های «تحلیل مضمون» و «تحلیل محتوا» استفاده شده است.

یافته ها: 

تحلیل ریشه های منازعات بینادینی و مذهبی در کمربند صفر تا 15 آفریقا و از پایان جنگ سرد (1991 میلادی) نشان می دهد که در وقوع این نوع منازعات، نقش آفرینی متقابل عناصر «سیاست»، «قدرت» و «جغرافیا» و برآیندهای حاصل از آن، بارز بوده و منازعات از ماهیتی ژیوپلیتیکی برخوردار هستند.   

نتیجه گیری: 

از 29 کشور کمربند صفر تا 15 درجه شمالی آفریقا، 21 کشور درگیر در انواع منازعات است که در 7 کشور سومالی، اتیوپی، سودان، اوگاندا، جمهوری آفریقای مرکزی، نیجریه و ساحل عاج 10 مورد «منازعات بینادینی و مذهبی» رخ داده و در جریان است. نگاه ریشه ای به علل منازعات بیانگر نقش ژیوپلیتیک در وقوع آنهاست. پژوهش به 9 عامل ژیوپلیتیکی برای منازعات بینادینی و مذهبی دست یافته که قابل تعمیم به سایر منازعات از این نوع در مناطق دیگر جهان است.