ارزیابی کاربست «الگوی طرح جامع» در محیط برنامه ریزی شهری ایران

نویسنده:

غلامرضا ناظمی ، راضیه رضازاده ، عمیدالاسلام ثقه الاسلامی* ، هادی سروری

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
اهداف

انتقادات فراوان و ماندگاری درازمدت و کمابیش بی تغییر الگوی طرح جامع کاربستی در سپهر برنامه ریزی ایران، وارون بر ناپایداری های گسترده پیش و پس از انقلاب اسلامی 1357 گزاره کلیدی "پیوند شیوه برنامه ریزی و محیط برنامه ریزی" که تاکنون از دید دور مانده است را نمایان می کند. هدف این پژوهش ارزیابی کاربست این الگو در محیط برنامه ریزی ایران بود.

روش شناسی :

 در روند پژوهش، به کمک روش پژوهش اسنادی، گزاره های "سبک برنامه ریزی" و "دستگاه کاوش سبک برنامه ریزی" روشن شد و به کمک روش پژوهش تحلیلی- توصیفی و شیوه های استدلال قیاسی و استنتاجی، شناسه های دو گروه "محیط برنامه ریزی ایران" و "عامل های گزینش سبک برنامه ریزی سازگار با محیط برنامه ریزی ایران" که نماگرهای "دستگاه کاوش سبک برنامه ریزی" را روشن می کند، بررسی و ارزیابی شد.

یافته ها: 

"کلان تصویر" محیط برنامه ریزی ایران، دارای ویژگی هایی همچون ناپایداری نگاره؛ تاریک روشنی چشم انداز آینده؛ چیرگی سامانه سیاسی و ساختار حکومت بر محیط برنامه ریزی؛ ناپایداری جامعه با شکاف های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره و دارای سیمای اختصاصی ایرانی- اسلامی، است و عامل های نقش انداز در ارزیابی سبک برنامه ریزی نشان دهنده ناپایداری "نگاره"؛ کل گرایی "نگاره جامعه"؛ پهناوری "گستردگی دید نگاره"؛ اندک بودن "در مهارداشتن محیط برنامه ریزی از سوی نهاد برنامه ریز"؛ زیادبودن "ناوابستگی نهاد برنامه ریز" به برنامه ریزی؛ سیاسی بودن "نقش برنامه ریز" در فرایند برنامه ریزی و بلندبودن "زمان بری درونی" و "زمان بری برونی" کنش برنامه ریزی است.

نتیجه گیری: 

"سبک برنامه ریزی همکنش با محیط برنامه ریزی ایران"، در راستای "رویکرد برنامه ریزی" به "برنامه ریزی فرایندی (پویا) با چارچوب های زمان دار بازنگری"؛ در راستای "بررسی و ارزیابی" به "برنامه ریزی جامع خردمندانه" و در راستای "برنامه ریزی کردن" به "برنامه ریزی هنجاری" گرایش دارد و روی هم رفته، گرایش های یادشده نشانگر ناسازگاری "الگوی طرح جامع" کنونی با ویژگی های محیط برنامه ریزی ایران است و "برنامه ریزی جامع خردمندانه" می تواند سازگارترین سبک برنامه ریزی هم راستا با بایستگی های محیط برنامه ریزی ایران باشد.

کلیدواژگان:

محیط برنامه ریزی ، برنامه ریزی شهری ، طرح جامع ، سبک برنامه ریزی ، برنامه ریزی جامع خردمندانه

زبان:
فارسی
انتشار در:
فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال سی و پنجم شماره 4 (پیاپی 138، پاییز 1399)
صفحات:
377 تا 386
لینک کوتاه:
magiran.com/p2217505 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 1,390,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
اطلاعات بیشتر
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!
More information