وضعیت مصرف غذاهای فوری و عوامل مرتبط با آن در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر بجنورد بر اساس تئوری شناخت اجتماعی

یکی از مهمترین عوامل تشکیل دهنده الگوی غذایی جامعه مجموعه عادات و فرهنگ تغذیه ای افراد آن جامعه است. تیوری شناخت اجتماعی، چهارچوبی را برای شناخت رفتار در بافت خانواده فراهم می‫کند و بیان می‫کند رفتار، از جمله رفتار تغذیه ای ناشی از عوامل فردی و محیطی است. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل مرتبط با مصرف غذاهای فوری بر اساس تیوری شناخت اجتماعی در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهر بجنورد انجام شد.

این مطالعه توصیفی تحلیلی در سال 1396 با شرکت 450 زن مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهر بجنورد انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه ای سه قسمتی شامل مشخصات فردی، سوالات بسامد مصرف در طول یک هفته گذشته و سوالات مربوط به سازه های تیوری شناخت اجتماعی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-20 و آزمون‫های آماری ضریب همبستگی اسپیرمن، کروسکال والیس، آنالیزواریانس یک‫طرفه، رگرسیون خطی با سطح معنی‫داری 5 0/0 p<انجام گردید.

میانگین سن افراد مورد بررسی 85/7±59/29 سال بود. 6/62 درصد از زنان در هفته گذشته حداقل یکبار از غذای فوری استفاده کرده بودند. بین سن و بسامد مصرف غذای فوری رابطه منفی معنی دار آماری وجود داشت. زنان دانشجو نسبت به زنان شاغل و خانه دار به طور معنی داری مصرف غذای فوری بیشتری داشتند (001/0>p). سازه های مختلف تیوری شناخت اجتماعی 2/17درصد از واریانس مصرف غذاهای فوری را در زنان مورد مطالعه تبیین نمودند. به طوری که سازه های آگاهی تغذیه ای (001/0=p) و فراهمی (001/0<p) سهم معنی داری در مصرف غذاهای فوری داشتند.

در این مطالعه مصرف غذای فوری در افراد شاغل، دانشجو و افراد با سن بالاتر بیشتر بود و بسامد مصرف غذای فوری در افراد با آگاهی بالاتر، کمتر بود. با توجه به این نتایج، طراحی مداخلات آموزشی جهت ایجاد آگاهی بهداشتی در افراد از سنین پایین و فراهم کردن گزینه های سالم تغذیه ای برای زنان، می تواند اثرات مطلوبی در جهت انتخاب های بهتر تغذیه ای داشته باشد.