اثر اسانس اسطوخودوس و مرزنجوش بر باکتریهای مهم عامل ورم پستان در آزمایشگاه

درمان بیماریهای باکتریایی توسط آنتی بیوتیک ها مشکلاتی نظیر مقاومت آنتی بیوتیکی و عوارض جانبی دارد و اسانس های گیاهان دارویی با توجه به داشتن اثر ضدباکتریایی جایگزین مناسبی برای آنتی بیوتیک ها هستند. اسطوخودوس (Lavandula stoechas) و مرزنجوش (Origanum majorana) دو گیاه از خانواده نعناعیان هستند که اثرات ضد باکتریایی علیه بعضی باکتری ها نشان داده اند باکتریهای اشریشیاکلی، استافیلوکوک آریوس و استرپتوکوک آگالاکتیه از عوامل اصلی بیماری ورم پستان گاو هستند لذا این مطالعه به منظور بررسی اثر ضد باکتریایی اسانس اسطوخودوس و مرزنجوش بر این باکتری ها و مقایسه با آنتی بیوتیک های جنتامایسین و آموکسی سیلین/کلاولونات انجام شد.

اسانس ها به روش گازکروماتوگرافی متصل به طیف نگار جرمی آنالیز شدند. رقت سازی لوله ای به روش ماکرودایلوشن برای تعیین حداقل غلظت مهاری و حداقل غلظت کشندگی اسطوخودوس و مزنجوش و آنتی بیوتیک لینکواسپکتینومایسین به عنوان کنترل مثبت و اندازه گیری قطر هاله عدم رشد اسانس ها و آنتی بیوتیک های جنتامایسین و آموکسی سیلین/کلاولونات به روش دیسک دیفیوژن انجام شد. علاوه بر آن تعداد باکتریها در حضور اسانس ها در ساعت های 0، 6، 10 و 24 ساعت محاسبه و منحنی رشد باکتری ها بر اساس لگاریتم تعداد باکتریها در ساعت رسم شد.

مهم ترین ترکیبات اسطوخودوس 17- پنتاتری آکونتن (15/42 درصد)، لینالیل استات (82/26 درصد)، اکالیپتول (87/18 درصد)، لینالول (7/5 درصد) و مرزنجوش 3-سیکلوهگزان-1-ال-متیل (84/44 درصد)، آلفا ترپینیول (83/6 درصد) و پی-سایمن (75/6 درصد) بودند. محدوده حداقل غلظت مهاری و حداقل غلظت کشندگی برای اسطوخودوس و مرزنجوش به ترتیب 62/0 -15/0 درصد و 25/1-62/0 درصد و برای آنتی بیوتیک لینکواسپکتینومایسین به ترتیب 31/0-07/0 درصد و 64/0-15/0 درصد بود. هر دو اسانس اسطوخودوس و مرزنجوش بیشترین تاثیر را بر باکتری استافیلوکوکوس آریوس داشتند و حداقل غلظت مهاری و کشندگی به ترتیب 15/0 درصد و 31/0 درصد بودند. آنتی بیوتیک لینکواسپکتینومایسین نیز بیشترین تاثیر را بر باکتری استافیلوکوکوس آریوس با حداقل غلظت مهاری 07/0 درصد و حداقل غلظت کشندگی 15/0 درصد داشت. از نظر منحنی رشد، اسانس اسطوخودوس و مرزنجوش باعث کاهش معنی دار تعداد باکتری ها در ساعت 24 شدند. اثر ضد باکتریایی هر دو اسانس در دیسک دیفیوژن علیه استافیلوکوک آریوس با جنتامایسین و آموکسی سیلین/کلاولونات و علیه اشریشیاکلی با جنتامایسین تفاوت معنی داری نداشت ولی در مورد استرپتوکوک آگالاکتیه بطور معنی داری کمتر از آنتی بیوتیک ها بود.

هر دو اسانس اسطوخودوس و مرزنجوش اثر ضد باکتریایی علیه استافیلوکوکوس آریوس، استرپتوکوکوس آگالاکتیه و اشریشیاکلی به شکل آزمایشگاهی (In vitro) داشتند و این اثر علیه استافیلوکوک آریوس با هر دو آنتی بیوتیک و علیه اشریشیاکلی با جنتامایسین تفاوت معنی داری نداشت که نشان دهنده اثر قابل قبول اسانس هاست و مطالعات بالینی برای اثر درمانی در بیماریهای مختلف از جمله ورم پستان توصیه می شود.