تعیین کارایی وعوامل موثر برعمربهینه گله در گاوهای شیری با مدل تحلیل پوششی داده ها وبرنامه ریزی پویا

یکی از راه های مطمین افزایش درآمد و سود، توجه به ماندگاری گاو شیری و افزایش کارایی هر واحد دامپروری است. هدف از انجام این مطالعه تعیین کارایی وعوامل موثر بر عمر بهینه گله در گاوهای شیری با مدل تحلیل پوششی داده ها و برنامه ریزی پویا در شهرستان اردبیل است.

داده های این تحقیق مربوط به سیکل زمانی 1397 از گاوداری های شهرستان اردبیل بود. که با استفاده از روش تحلیل سیستم، سامانه اقتصادی گله گاو شیری به مولفه های درآمدی و هزینه ای تجزیه شده و هر کدام از این مولفه ها نیز به زیر بخش های دیگری تقسیم شدند. سپس با بهره گیری از مدل های ریاضی نسبت به شبیه سازی یک مدل زیست اقتصادی اقدام شد و به کمک جعبه ابزار Compecon نرم افزار Matlab بهینه سازی انجام گرفت. دام شیری با متغیرهای حالت شامل دوره شیردهی، ظرفیت تولید شیر و حالات مختلف زمان آبستن شدن توصیف گردید. برای طراحی مدل تحلیل پوششی داده ها چندین نهاده و ستاده در فرایند تولید مورد بررسی قرار گرفت، متغیر های اصلی مورد استفاده در تحقیق شامل، اندازه گله بر حسب راس، خوراک و کنسانتره بر حسب کیلوگرم ، نیروی انسانی بر حسب نفر مرد روز ، بهداشت بر حسب دفعات در روز ، تولید شیر و تولید کود دامی برحسب کیلوگرم و مجموع درآمدهای مختلف تعیین گردید. و برای تجزیه و تحلیل های مربوط به محاسبات کارایی از نرم افزار Deap 2.1 که مبتنی بر حداقل سازی میزان نهاده به ازای هر واحد محصول است استفاده گردید.

عمر بهینه گله (از زمان اولین زایش تا زمان حذف) تحت شرایط بهینه تعیین شده برابر 55/4 سال بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که کارایی فنی با بازده ثابت نسبت به مقیاس برابر 719/0 و با بازده متغیر نسبت به مقیاس برابر 899/0 می باشد و کارایی مقیاس برابر 788/0 محاسبه شد. مقدار کارایی فنی در حالت کلی 99/0، کارایی تخصیصی 583/0 و کارایی اقتصادی 579/0 محاسبه گردید.

اثر تغییرات قیمت تلیسه، شیر و نرخ تنزیل بر طول عمر بهینه نشان داد که با افزایش قیمت تلیسه، کاهش قیمت شیر و افزایش نرخ تنزیل درصد حذف کاهش و طول عمر بهینه افزایش می یابد. نتایج حاصل از تحلیل پوششی داده ها نشان داد که در شرایط متغیر بودن بازدهی نسبت به مقیاس، افزایش در اندازه گله و هزینه های بهداشتی و کاهش درمقدار علوفه، کنسانتره و هزینه ی نیروی کار، به ترتیب به میزان 18/14، 83/0، 8/2 و5 درصد، منجربه کارا شدن گله های ناکارا با حفظ سطح تولید می شود. لذا برای کارا شدن یک واحد ناکارا باید تغییراتی در نهاده ها و ستاده های آن واحد صورت گیرد با تعیین تفاوت های بین واحد کارا و ناکارا راهبردهای مناسبی برای حذف شکاف بین آنها طراحی می شود.