گونه شناسی و بررسی انتقادات علامه شوشتری درباره عملکردسید رضی (ره) در گردآوری نهج البلاغه

کتاب شریف نهج البلاغه بخشی از سخنان گهربار امیر بیان حضرت علی علیه السلام است که توسط سیدرضی(ره)، گردآوری شده است. این کتاب از وجوه مختلفی چون الفاظ و جملات، بافت و هندسه کلام، سحر بیان و معانی و تاثیر بر جان، چند بعدی بودن و... بی نظیر است. بااین همه، نقدهایی نیز بر نهج البلاغه و روش گردآورنده آن مطرح شده که بسیاری منصفانه نبوده و برخی نیز نیازمند تامل و بررسی دقیق علمی است. از جمله این نقدها، نقدهای علامه محمد تقی شوشتری مولف بهج الصباغه فی شرح نهج البلاغه است که در مواردی روش سید رضی (ره) را دچار لغزش دانسته است. این مقاله در صدد است که نقدهای علامه را تحلیل علمی نموده، صحت یا عدم صحت آن ها را ارزیابی کند. نتیجه تحقیق حاضر این است که در برخی موارد (مانند خطبه و نامه 57، حکمت 227، 289 و...) نقد علامه بر سید رضی (ره) وارد بوده و در مواردی نیز (مثل خطبه 92، حکمت 378 و...) صحت مساله از دید علامه پنهان مانده و نقدی بر سید پذیرفته نیست.