تعریف و سطوح شایستگی فرهنگی در دانش آموختگان علوم پزشکی: یک مطالعه کیفی

 امروزه شایستگی فرهنگی از مباحث مهم در حوزه سلامت است زیرا از مهم‌ترین عوامل در رشد و توسعه نظام سلامت برخورداری از نیروهای انسانی با شایستگی فرهنگی لازم در کنار سایر شایستگی‌های تخصصی است. به‌رغم اهمیت این واژه به نظر می‌رسد  بعلت فقدان هم‌اندیشی در مفهوم شایستگی فرهنگی در آموزش پزشکی، تعریف یکسان و مشخصی از آن ارایه نشده است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی جامع مفهوم شایستگی فرهنگی و تعیین سطوح آن در آموزش پزشکی است.

در این مطالعه کیفی در ابتدا با روش کتابخانه‌ای به‌ مرور مقالات و اسناد بین‌المللی پرداخته شد. سپس در گام دوم مصاحبه نیمه ساختاریافته با 15 نفر از مطلعین کلیدی حوزه شایستگی فرهنگی دانش آموختگان علوم پزشکی انجام شد و در گام سوم نتایج حاصله در جلسه گروه کانونی با حضور 5 نفر از متخصصان به بحث و بررسی رسید و یافته‌های زیر به دست آمد.

در تعریفی که با استفاده از تحلیل نتایج مصاحبه‌ها و نیز با الهام از پیشینه پژوهش و جمع‌بندی نهایی جلسه کانونی اساتید ارایه گردید بیان شد که" دانش‌آموخته شایسته علوم پزشکی از حیث شایستگی فرهنگی کسی است که توانایی تعامل موثر با افراد دارای فرهنگ‌های متفاوت (شامل بیمار، همراهان وی و همکاران) برای ارایه خدمات اثر بخش‌تر بهداشتی و درمانی را دارا باشد". بر این اساس شایستگی فرهنگی در 3 سطح فردی (انسانی)، دانشگاهی (فارغ‌التحصیل دانشگاهی) و حرفه پزشکی (درک چند فرهنگی برای فارغ‌التحصیل دانشگاهی) طبقه‌بندی می‌شود.

از آنجا که در ایران شایستگی فرهنگی می‌تواند پاسخی مناسب به تنوع قومیت و فرهنگ موجود در جامعه باشد پیشنهاد می‌شود ضمن ارایه مفهوم جامع از شایستگی فرهنگی در برنامه‌های آموزش پزشکی به هم اندیشی جهت ارایه الگوهای مناسب شایستگی فرهنگی در دانش آموختگان علوم پزشکی نیز پرداخته شود.